بررسی ایجاد فضاي شهروندگرا بر رفتار مردم حاشیه شهر با هدف تاثیر بر فرهنگ منطقه شهید رجائی مشهد

جواد اکبری¹ فرزانه مدیر شانه چی² فاطمه قاسمی³

1) کارشناس ارشد معماری، مشهد، ایران -
2) کارشناس ارشد معماری، مشهد، ایران -
3) دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران -

محل انتشار : پنجمین کنفرانس بین المللی و ششمین کنفرانس ملی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری(5iccacs.ir)
چکیده :
حاشیه نشینی پدیده ای است اجتماعی و به عنوان معضل شهری مورد توجه جامعه شناسان و سایر علوم مربوط به شهرسازی و معماری قرار گرفته است. حاشیه نشینی در مشهد نیز با بروز مشکلات چون بی مسکنی و بد مسکنی، مشکلات زیست محیطی عدم دسترسی به تجهیزات و تأسیسات شهری همراه بوده است و حاشیه نشین این احساس را دارد که شهر خانه او نیست. از نمونه مناطق حاشیه نشین در مشهد می توان به شهرک شهید رجایی اشاره نمود که با داشتن جمعیت فراوان و پتانسیل های فراوان ، با کمبود امکانت بیشماری روبرو است که این خود باعث به وجود آمدن ناهنجاری هایی در این منطقه شده . یکی از عناصر مهم شهرها و شهرسازی سنتی کشور ما، وجود میدان¬ها و گره های شهری است که از عمومی ترین و مردمی ترین فضاها محسوب می شود و می توان به آن پاتوق گفت. هدف از انجام این پژوهش شناخت و ارائه اصولی راهکارهاییست که فضای شهری مناسبی را برای افراد منطقه طراحی کند و به فضاهايي دست يابيم كه پاسخگوي شهروندان امروزي باشد. از اهداف این پژوهش می توان به احیا مجدد فضای شهری و ویژگی های زیبایی شناختی آن ، دمیدن روح جدید در عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی ، تغییر در سطح فرهنگ منطقه، حفظ و ارتقاء ارزش¬های کهن، خلق فضای شهری معاصر، و تحکیم حس تعلق به مکان نام برد و در نهایت هدف این طراحی ساماندهی منطقه مورد مطالعه به مثابه یک فضای زیستی شهروندگرا می باشد که ضمن ایجاد ترتیبی نو در فرآیند شکل‌گیری فعالیت‌ها، به نوسازی، بهسازی و بازسازی منطقه مورد مطالعه با توجه به امکان و استعداد بالقوه و نهانی مکان به عنوان یک فضای شهری مردمی پایدار و ماندگار در طول زمان جهت ‌دهد.
کلمات کلیدی : فضای شهروندگرا پاتوق شهری حاشیه نشینی فضای شهری مردمی