بررسی نقش و جایگاه فرهنگ بومی بر فضای کالبدی شهری، مطالعه موردی محله هرندی شهر تهران

جلال یوسفی¹ محمدمهدی یوسفی² ام لیلا لشکری³

1) دکترای تخصصی جامعه¬شناسی اقتصادی و توسعه، مدرس دانشگاه و پژوهشگر مطالعات توسعه روستایی، تهران-
2) دکترای تخصصی جامعه¬شناسی اقتصادی و توسعه، معاونت تحقیق و توسعه استراتژیک مؤسسه نسیم صبح رویش، و پژوهشگر مسایل اجتماعی، تهران-
3) دکترای تخصصی جامعه شناسی گروه های اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، تهران. Lashkari_pnu@ ahoo.com

محل انتشار : پنجمین کنفرانس بین المللی و ششمین کنفرانس ملی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری(5iccacs.ir)
چکیده :
این پژوهش به بررسی نقش فرهنگ بومی بر فضای کالبدی شهر محله هرندی شهر تهران می¬پردازد. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نوع کیفی و از تکینیک¬های مصاحبه نیمه ساختارمند، مشاهده مشارکتی، قدم زدن میدانی و بحث گروهی استفاده گردیده است. در این پژوهش مشخص گردید که افراد ساکن محله هرندی، از قومیت¬ها و فرهنگ متعددی برخاسته و دارای ریشه فرهنگ متفاوت هستند. آنان به دلیل طرد از اجتماع از فرهنگ جامعه پیرامون بریده و فرهنگ بومی فعلی آنان که به آنان هویت فرهنگی می¬دهد، خرده فرهنگ خاص منطقه است که بر اساس مطالعه حاضر این فرهنگ بومی خاص شکل گرفته، بر فضای شهری منطقه یاد شده تأثیر گذاشته و از نظر فضا، این منطقه به شدت دارای بافت فرسوده بوده و همین نوع فرهنگ و ساخت اجتماعی ناشی از آن منجر به این نوع فضا گردیده است. در نهایت این امر مانعی برای توسعه پایدار شهری در امر معماری جدید در این محله گردیده است. زیرا هر فرهنگی در قالب فرهنگ خود دارای هویت مربوط به آن می¬باشد فرهنگ بومی نیز به دلیل نام نهادن فرهنگ برای آن می¬تواند براساس ویژگی¬ها ، ساختار ها¬، وقالب¬های خود هویتی خاصی به افراد بدهد که ازآن می-توان به¬عنوان هویت بومی نام برد. و این هویت فرهنگی است که در ابعد متعدد از جمله معماری شهری معین می کند که چه نوع معماری و بافتی بر فضای شهری حاکم گردد. در پایان این مقاله پیشنهاداتی برای برون رفت از این وضعیت ارایه گردیده است.
کلمات کلیدی : فرهنگ فرهنگ بومی معماری هویت فرهنگی آداب و رسوم