بررسی معماری مدارس به روش بیونیک و تأثیر آن بر خلاقیت دانش‌آموزان

الهه حسن خوئی¹ جواد اکبری² فاطمه قاسمی³

1) گروه معماری، موسسۀ آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران،
2) کارشناس ارشد معماری، شهرداری مشهد،
3) دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری، موسسۀ آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران،

محل انتشار : پنجمین کنفرانس بین المللی و ششمین کنفرانس ملی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری(5iccacs.ir)
چکیده :
ذهنیت ارگانیک و بیونیک مهم‌ترین روند قرن بیستم بوده و طراحان برای استفاده و تقلید از فرم‌های طبیعی یا از ظاهر خارجی فرم‌های طبیعی استفاده نموده‌اند که در این صورت ساختمان‌ها فقط بازتابی از زیبایی ظاهری موجود در طبیعت محیط اطراف می‌باشند یا آنکه طراح از فرایند‌هایی که فرم‌های طبیعی را شکل داده‌اند، برای خلق طرح‌های جدید الهام می‌گیرد. معماران بیونیک و طبیعت‌گرا نگاهی جدید به سازه و نما دارند، نگاهی که غریبه را آشنا می‌کند و غیر‌ممکن را ممکن ساخته و راه حل‌هایی مبتکرانه برای حل مسائل و مشکلات ابداع می‌کنند. از طرفی نقش مدارس در ساخت آینده جامعه بسیار زیاد و در عین حال ارزشمند است. چرا که سنگ بنای انسانی کامل و فرهیخته، متفکران انتقادی، نوآروان و مبتکران خلاق و اعضای خودکفای جامعه در این نهاد ریخته شده و این نهاد، با کشف استعداد‌های دانش‌آموزان و هدایت آن‌ها، به رشد و توسعه استعداد‌های شهروندان حال و آینده جامعه به سمت مطلوب کمک می‌کند. زیرا فرد با کسب مهارت‌های مختلف از طریق آموزش‌های به روز برای شرکت در جنبه‌های مختلف زندگی آماده می‌شود. لذا در این پژوهش مسئله اصلی پاسخ به این سؤال می‌باشد که آیا با استفاده از اصول معماری بیونیک در مدارس می‌توانیم بر افزایش سطح خلاقیت در انسان تأثیر بگذاریم؟ روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. در بخش گردآوری داده ها، از روش کیفی استفاده گردید. استخراج و بررسی اصول بیونیک به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و اسنادی صورت پذیرفته است؛ که در نهایت به استخراج مؤلفه‌ها در غالب نمودار مفهومی پرداخته شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند که استفاده از اصول معماری بیونیک در مدارس چگونه می‌تواند بر خلاقیت انسان تأثیر مثبت گذشته که این امر خود نیز باعث ارتقاء سطح کیفی زندگی دانش‌آموزان شود.
کلمات کلیدی : معماری مدارس معماری بیونیک طبیعت روحیه انسان.