اثربخشی درمان شناختی_رفتاری هیجان‌مدار بر بدتنظیمی هیجانی و پرخاشگری در کودکان با نافرمانی مقابله‌ای

محبوبه ابوالقاسم¹

1) دانشجوی روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه

محل انتشار : اولین همایش ملی علمی دانشجویی روان‌شناسی(cpssuma.ir)
چکیده :
هدف از پژوهش حاضر اثربخشی درمان شناختی ـ‌ رفتاری هیجانمدار (ECBT) بر راهبردهای منفی و مثبت تنظیم هیجان و پرخاشگری در کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابلهای مورد بررسی قرار گیرد. در همین راستا، تمامی دانشآموزان بین 8 تا 12 ساله مدارس ابوذر شهر تهران در سال تحصیلی 96-97 با پرسشنامه‌ی علائم مرضی کودک و نیز مصاحبهی بالینی مورد غربال-گری اختلال نافرمانی مقابلهای قرار گرفتند که نمونهای به حجم 34 نفر به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش گمارش شدند. سپس به گروه آزمایش آموزش 12 جلسه‌ای ECBT ارائه شد و برای سنجش متغیرها در مراحل پژوهش از پرسشنامه نظمجویی شناختی هیجان و پرسشنامه پرخاشگری شهیم استفاده گردید و داده‌های حاصل با تحلیل کوواریانس چند متغیره (مانکووا) و بهرهگیری از نرم‌افزار SPSS نسخه 19 تجزیه و تحلیل شد. تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد ECBT می‌توان موجب افزایش راهبردهای مثبت تنظیم هیجان میشود. همچنین درمان مذکور میتواند سبب کاهش پرخاشگری و راهبردهای منفی تنظیم هیجانی شود. تحلیلها نشان داد که مؤلفههای پرخاشگری یعنی پرخاشگری جسمانی، کلامی و واکنشی نیز در اثر مداخله با کاهش همراه بوده است. ECBT به جهت کاهش رفتارهای ناسازگار پرخاشگری ناشی از اختلال نافرمانی مقابلهای کودکان اثربخش بوده است. همچنین ECBT به جهت بهبود استفاده از راهبردهای مناسب (کاهش راهبردهای منفی و افزایش راهبردهای مثبت تنظیم هیجان) اثربخش است. بنابراین مهارتهای کنترل خشم و مواجهه با آن در قالب این نوع از درمان می‌تواند ارتقا یابد که این خود سبب کاهش مشکلات پرخاشگری و مشکلات هیجانی و رفتاری است. به همین جهت ECBT با تأکید بر ظرفیتهای درونی فرد به جهت عمل مؤثر در محیط و استفاده از آن ظرفیتها به بهترین شکل ممکن سعی دارد که راهکاری مفید را ارائه دهد که فرد با شرایط محیط با سازگاری و بدون تشویش روبهرو شود.
کلمات کلیدی : تنظیمی هیجان؛ پرخاشگری؛ نافرمانی مقابله‌ای