اهم فرق صوفیه و اعتقادات ایشان

سید سهراب حسینی¹

1) دانشجوی کارشناسی آموزش الهیات دانشگاه فرهنگیان شهید مطهری شیراز

محل انتشار : سومین کنفرانس ملی علوم انسانی و توسعه (hd1400.ir)
چکیده :
درمیان متون اولیه ی صوفیه نخستین اثری که در آن از فرقه های صوفیان سخن گفته شده است کشف المحجوب هجویری هست که از آثار قرن پنجم هجری است. هجویری (م: حدود 470) دریکی از ابواب این کتاب صوفیان را دوازده فرقه معرفی کرده است و محوری ترین اصل اعتقادی آنان را شرح داده است. وباید ببینیم که آیا این فرقه ها وجود داشته است که ایشان آنهارا سامان داده است ؟ وتصوف مصدر باب تفعل عربی و مصدری است که از اسم ساخته شده و به معنی(( صوف پوشیدن)) و پشمینه پوشی است . ابوالقاسم قشیری صوفی و عارف قرن پنجم هجری قمری در رساله قشیریه (باب چهل و دوم از ترجمه فارسی)می نویسد((این نام غلبه گرفته است بر طایفه و گویند فلان صوفی است و گروهی را متصوفه خوانند . قشیری پس ازآن نسبت صوفی و تصوف را به صفه مسجد رسول الله (ص)و اصحاب صفه از نظر لغوی رد می کند .وصحیح ترین قول در اشتقاق کلمه ی صوفی همان منسوب بودن آن به صوف به معنی پشم هست و چون جماعت صوفیان لباس خشن و پشمی می پوشیدند بدین جهت صوفی خوانده شده اند.طبق روایات و احادیث پشمینه پوشی روش رسول اکرم (ص) وپیشوایان دین بوده است. در هر حال پشمینه پوشی نشانه ی زهد و تقوا و بی اعتنایی به دنیا بوده است وتصوف طریقه ی زهد وقناعت و ترک دنیا وتجمل به شمار می آمد که از قدیم روش زاهدان ودینداران و عابدان بوده است . ونخستین کسی که به عنوان صوفی مشهور شده و این لقب را گرفته ابوهاشم صوفی(متوفی 150ه.ق)است. جنید می گوید: تصوف برهشت خصلت بنا نهاده شده: سخا . رضا .صبر. اشاره. غربت . پوشش پشمی. سیاحت.فقر.واقتدا به هشت پیامبر است.سخای ابراهیم. رضای اسحاق. صبر ایوب. اشاره ی زکریا. غربت یحیی . لباس پشمی موسی. سیاحت عیسی. فقر محمد (ص) (الفقر فخری)
کلمات کلیدی : فرقه های تصوف . کشف المحجوب هجویری. تاریخ تصوف .تصوف . عرفان