بازارچه مرزی ماهیرود نمونه ای موفق در استفاده از ظرفیت های مناطق روستایی استرتژیک در اشتغالزایی و توسعه پایدار استان خراسان جنوبی (مرزبانی و امنیت درگسترش آن و روابط اقتصادی با افغانستان پسا آمریکا)

فرهود گل محمدي¹ ناصر میر²

1) استاديار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند - و عضو بسیج اساتید استان خراسان جنوبی
2) دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته ترویج و آموزش کشاورزی پایدار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند- و ریاست امور مالی جهاد کشاورزی زابل- استان سیستان و بلوچستان

محل انتشار : ششمین کنگره بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری ایران(6icsda.ir)
چکیده :
ماهیرود روستایی از دهستان درح است که در بخش مرکزی شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی واقع شده‌است. سنگ‌های استخراج شده از معادن و نیز سیمان بیشترین حجم ترانزیت این پایانه را تشکیل می‌دهد که سومین مرز رسمی کشور است. پایانه مرزی ماهی‌رود (نام قبلی آن پایانه مرزی میل ۷۸ بوده‌است) با بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی ۱۷۵ کیلومتر و با فراه نزدیکترین شهر به آن در افغانستان ۱۲۰ کیلومتر فاصله دارد. بازارچه ی ماهیرود در شهرستان سربیشه سومین مرز رسمی کشور است که نیازمند تأمین زیر ساخت ها از طریق بخش خصوصی و آستان قدس است. بازارچه مرزی ماهیرود از فعال ترین مرزهای شرق کشور است و سال 1398 حدود یک میلیارد دلار صادرات داشته است گرچه واردات آن کم بوده است. کشورهای ایران و افغانستان دارای زمینه های بسیار مشترک تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی نژادی بویژه در مناطق مرزی شرق کشور می باشند. در افغانستان پسا آمریکا با انجام مطالعات کافی می توان تعاملات بهتری بویژه در ابعاد اقتصادی با این کشور ایجاد نمود. استان خراسان جنوبی سومین استان وسیع کشور و دارای کمترین تراکم نقاط جمعیتی کشور که از شرق ۴۶۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان دارد که یکی از چهار استان بسیار محروم کشور نیز محسوب می شود. بر اساس نظریه تحلیل گران بین المللی هیچ کشور در جهان همانند جمهوری اسلامی ایران پیرامون و در مرزهای خود تهدیدات ندارد. نیروی انتظامی دو ماموریت مهم پلیسی و انتظامی را برعهده دارد که در جهان منحصربه فرد است. با فعالیت بازارچه مرزی ماهیرود سربیشه از میزان قاچاق سوخت،کالا و قاچاق مواد مخدر به نحو چشمگیری کاسته شده است. از سویی، فعالیت این بازارچه منجربه تحکیم روابط سیاسی-اقتصادی–امنیتی در استان خراسان جنوبی و ولایت فراه افغانستان و در نهایت منجربه بهبود توسعه و امنیت در مناطق مرزی این مناطق شده است. روش تحقیق در این پژوهش از مطالعات کتابخانه ای و روش میدانی تحقیق علمی مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش نیز همه انواع اسناد چاپی مانند مقالات علمی، کتاب ها، دایره المعارف ها، هفته نامه ها، ،سالنامه ها، مصاحبه های چاپ شده، پژوهش نامه ها، همایش های علمی، متون چاپی نمایه شده در بانک های اطلاعاتی و اینترنت استفاده شده است. همین طور چند بار بازدید های میدانی و تجارب سالیان طولانی کار و خدمت نویسندگان در نواحی مرزی بویژه بازارچه های مرزی استان خراسان جنوبی و عکس های میدانی آن در این مقاله استفاده شده است. اقتصاد استان خراسان جنوبی به کشاورزی وابسته بوده و خشکسالی باعث شده 30 درصد مردم استان تحت حمایت سازمان‌های حمایتی قرار گیرند و باید برای توانمندسازی مردم تلاش شود. فعالیت بازارچه مرزی ماهیرود منجربه تحکیم روابط سیاسی-اقتصادی–امنیتی دو استان خراسان جنوبی و ولایت فراه افغانستان ودرنهایت منجربه بهبود توسعه و امنیت در مناطق مرزی این استان شده است. در این راستا، نویسنده در این مقاله به معرفی، بیان و بررسی ابعاد سخت افزاری و لازمه های آن جهت دستیابی به اهداف گام دوم انقلاب در نیروی مرزبانی انتظامی همراه با نگاهی بر نقش امنیت در گسترش بازارچه مرزی ماهیرود و میل 76 جهت اشتغالزایی و توسعه پایدار استان خراسان جنوبی و نقش آنها در بهبود روابط اقتصادی با افغانستان پسا آمریکا و پیشنهادات و راهکارهایی در این زمینه ها می پردازد.
کلمات کلیدی : بازارچه مرزی ماهیرود اشتغالزایی توسعه پایدار مرزبانی نیروی انتظامی افغانستان پسا آمریکا خراسان جنوبی.