بازشناسی نقش و جایگاه نور در معماری ایرانی -اسلامی

جمال الدین مهدی نژاد¹ امیرحسین شیردل²

1) استاد، عضوهیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، ایران.
2) دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی ،تهران ،ایران

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(2icacu.ir)
چکیده :
نور و معماری ، در معماری سنتی ایران همواره به یکدیگر وابسته بوده اند، منظور از نور در معماری سنتی ، نور طبیعی خورشید می باشد که مهمترین عامل اقلیمی بر بافت شهر و بناها است.نور از عناصری است که برحالت معنوی آدمی می افزاید و در قرآن کریم نیز جایگاه ویژه ای دارد. نور باعث زیبایی فضاها می شود چراکه در تاریکی زیبایی بنا نمایان نیست و همچنین نور در تزئینات بنا تاثیر ویژه ای دارد. در معماری اسلامی ، نور احساسات متفاوتی مانند حرکت ، تحیر، قداست و...را القا می کند در واقع نقش نور در معماری اسلامی ، زمانی که با رنگ ها ترکیب می شود جلوه ای روحانی می بخشد که این رابطه به آن خاطر است که اندیشه اسلامی و هنر های ایرانی پیوند و رابطه ای ناگسستنی نیز دارند. دراین پژوهش که از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد در ابتدا با نور و جایگاه آن در قرآن کریم و فرهنگ ایرانی ، سپس نسبت به دیدگاه اندیشمندان اسلامی درخصوص نور پرداختیم و در اخر با نقش نور در معماری و تاثیر روانشناختی آن بر انسان پژوهش را به پایان رساندیم.
کلمات کلیدی : نور معماری اسلامی روانشناسی محیطی عرفان اسلامی