تدوین راهبرد جهت بازآفرینی بافت فرسوده با استفاده از تحلیل SWOT و ماتریس QSPM (نمونه موردی: محله هفت‌آسیاب شهر ارومیه)
تدوین راهبرد جهت بازآفرینی بافت فرسوده با استفاده از تحلیل SWOT و ماتریس QSPM (نمونه موردی: محله هفت‌آسیاب شهر ارومیه)
مهدی بابازاده بیک کندی1 فریدون نقیبی2
1) دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری،دانشگاه ارومیه
2) استاد یار گروه شهرسازی ، دانشگاه ارومیه ،
محل انتشار :
هشتمین کنگره سالانه بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(8icsau.ir)
چکیده :
بافت‌های فرسوده در واقع پهنه‌هایی هستند که در گذر زمان از چرخه تکامل شهر جا مانده و در سایه بی‌توجهی‌های صورت گرفته، عملکرد اصلی خود را از دست داده و تبدیل به مشکلی غده مانند برای شهر می‌شوند. اغلب این بافت‌ها به عنوان هسته ابتدایی رشد شهر، دارای پتانسیلی بالا در تار و پود خود برای بازآفرینی خود می‌باشند. محله هفت آسیاب ارومیه نیز یکی از این پهنه‌های شهری است که دچار به فرسودگی، بی‌سازمانی، بی‌قوارگی و رکود در خدمت‌رسانی عملکرد خود شده است. از این رو این تحقیق به دنبال ارائه راهبردهایی کارامد در راستای بهبود وضعیت کنونی این محله می‌باشد. بر این اساس در این پژوهش با استفاده از روش SWOT و QSPM و نیز پخش پرسش‌نامه‌ای جهت نیل به راهبردها و رتبه‌بندی آن‌ها اقدام شد. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر دو گروه است. گروه یک اسناد فرادست (طرح‌ها، پروژه‌ها و برنامه‌ها و ...) و گروه دو نخبگان و متخصصان حوزه مطالعات شهری (مدیران، شهرسازان و جغرافیدانان شهری). پژوهش حاضر از نظر ماهیت کاربردی و روش انجام آن نیز توصیفی-تحلیلی می‌باشد. رویکرد غالب پژوهش آمیخته می‌باشد (کیفی-کمی). در بخش کیفی با استفاده از مدل SWOT قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای مربوط به محله هفت آسیاب ارومیه در قلمروی موضوعی (بازآفرینی شهری) مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت برای ارزیابی و وزن‌دهی آن‌ها بر اساس نظر نخبگان و ساکنان محله از روش QSPM استفاده گردید. با توجه به وزن‌های احتساب شده برای هر یک از نقاط عامل، راهبردها و اکشن پلن‌ها یا برنامه‌های اقدام مورد نیاز برای دستیابی به محله‌ای بهبود یافته و بازآفرینی شده، ارائه گردید و نهایتا بر اساس امتیازات کسب شده به رتبه‌بندی پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که ایجاد مسیر پیاده پیوسته توام با تزریق کاربری‌های خدماتی متنوع و نیز افزایش تراکم و همچنین ارائه طرح‌های تشویقی به عنوان نیروی محرک اجرایی در راهبردها، مجموعا به عنوان راهبردی موثر و کارامد در بازآفرینی بافت فرسوده محله هفت آسیاب ارومیه خواهد بود.
کلمات کلیدی :
بافت فرسوده
بازآفرینی
راهبرد
SWOT
QSPM
هفت‌آسیاب
ارومیه