تبیین تاریخچه و رویکردهای مشارکت شهروندان در برنامه ریزی شهری

سیده بهاره حسینی¹

1) کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری -

محل انتشار : هشتمین کنگره سالانه بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(8icsau.ir)
چکیده :
امروزه با رشد شهری و گسترش شهرنشینی و مشکلات خاص زندگی شهری و مطرح شدن نیازهای جدید اجتماعی، فرهنگی و... شهروندان، دیگر نمی‌توان به شهر فقط از بعد کالبد نگریست. شهر، پدیده‌ای فراتر از کالبد ظاهری آن است و ابعاد اجتماعی و فرهنگی هر شهر، به عنوان بعد پنهان در برنامه ریزی شهری به شمار می‌رود. در واقع عدم پاسخگویی شیوه های برنامه‌ریزی سنتی به دلایلی چون تحقق ناپذیری برنامه‌های شهری، جبریت کالبدی، مرکز گرایی زورمدار و جز آن‌ها رفته رفته ضرورت توجه به مشارکت شهروندان در تهیه طرح ها و برنامه ها را نمایان نمود. بررسی های تاریخچه مشارکت نشان می‌دهد که خاستگاه مشارکت شهروندان از علوم اجتماعی بوده است و به دولت-شهرهای یونان باستان برمیگردد که از آن تاریخ به بعد متأثر از برنامه ها و رویکردهای برنامه ریزی حاکم بر شهر دچار تحولی عمیق شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از مرور اسناد و منابع کتابخانه ای می‌باشد . این مقاله به تبیین مفهوم مشارکت و برنامه ریزی مشارکتی و مفاهیم مرتبط با آن ، سابقه و تاریخچه مشارکت در نظام برنامه ریزی شهری، تبیین نقش مشارکت مردم به عنوان امری اجتماعی در ساختار طرح های توسعه شهری و سپس به بررسی پارادایم ها و رویکردهای مشارکت در سیر تکاملی خود پرداخته است. واژه‌های کلیدی : مشارکت، برنامه ریزی مشارکتی، تاریخچه مشارکت، رویکردهای مشارکت
کلمات کلیدی : مشارکت برنامه ریزی مشارکتی تاریخچه مشارکت رویکردهای مشارکت