ملاحظاتي دربارة سير حفاظت و مرمّت در مساجد جامع تاريخي خراسان

هومن پيگان¹

1) دانشجوي کارشناسي ارشد معماري، دانشگاه شيراز، ايران -

محل انتشار : هفتمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا(7icrsie.com)
چکیده :
مساجد يکي از مهم‌ترين مظاهر معماري سنتي ايران است و خراسان رضوي به‌عنوان بستري براي احداث اين مساجد در ادوار گوناگونِ دورة اسلامي، داراي جايگاه ويژه‌اي است. اين مساجد باتوجه به عمر طولاني خود بارها مورد مرمت قرار گرفته است که اين اقداماتْ معماريِ بنا را دست‌خوشِ تغييرات قرار داده است. اين پژوهش با هدف بررسي سير حفاظت و مرمت در مساجد جامع تاريخي خراسان رضوي شکل گرفته است. در راستاي دستيابي به اين هدف، پرسش اصلي اين تحقيق به ماهيت مداخله‌هاي انجام شده در مساجد جامع تاريخي خراسان رضوي و تأثير آن بر معماري اين مساجد اختصاص دارد. روش يافته‌اندوزي بر اساس پژوهش کتابخانه‌اي و با استناد به منابع مکتوب انجام شده است که روشي توصيفي - تحليلي دارد. نتايج مطالعات حاکي از آن است که در تمام مساجد، عمدة مداخلات که در کلية عناصر فضايي انجام شده است در سطح تزيينات بوده و اغلب از مصالح ناهمسان در مداخلات استفاده شده و همچنين افزودنِ عناصر کالبدي جديد نسبت به حذفِ عناصر قديمي برتري داشته و نيز در تمامي مساجد بخشي از فضاهاي مرمت‌شده، تغيير کاربري داشته است و در نهايت اقدامات حفاظتي و مرمتي تأثيري بر الگوي اصلي بنا نداشته است.
کلمات کلیدی : حفاظت و مرمّت الگوي معماري خراسان رضوي مساجد جامع تاريخي