پهنه بندی خطر سیلاب شهر ایوان با استفاده از مدل AHP در GIS

رویا عزیزی دهبالایی¹ حجت شیخی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گرایش آمایش شهری، دانشگاه ایلام. ایران
2) استاديار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گرایش آمایش شهری، دانشگاه ایلام. ایران

محل انتشار : هفتمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا(7icrsie.com)
چکیده :
سیل یکی از پیچیده‌ترین و مخرب‌ترین رویدادهای طبیعی است و بیش از هر بلای دیگر، جان و مال انسان و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه را به مخاطره می‌اندازد، هرچند مدیریت صحیح آن می‌تواند منبع بزرگی جهت تأمین نیازهای آبی یک منطقه باشد. لذا هدف از این پژوهش بررسی میزان خطرپذیری سیلاب شهری با عوامل ساختاری شهر ایوان و آسیب‌پذیری محیطی است. عوامل ساختاری که برای مکان‌یابی در این پژوهش موردبررسی قرارگرفته عبارتنداز کاربری اراضی، رودخانه، ارتفاع، شیب و بارش می¬باشد، که هرکدام به‌صورت نقشه به‌عنوان یک فاکتور با تکنیک GIS و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP وزن دهی و همپوشانی شدند. نتایج نشان داد که حدود 132.48 هکتار (2.15%) از اراضی ایوان را در محدوده خطر ریسک خیلی زیاد، 182.07 (2.96%) در محدوده خطر زیاد، 2172.15 هکتار (35.32%) در محدوده خطر ریسک متوسط، 2469.6 هکتار (40.16%) در منطقه کم‌خطر و 1192.41 هکتار (19.39%) در منطقه خیلی کم‌خطر نشان می هد. به‌طورکلی 5% و تقریبا تمام محدوده خدمات شهری ایوان در معرض خطر ریسک سیلاب زیاد و بسیار زیاد قرار دارد. دلیل این امر قرار گرفتن شهر ایوان در محدوده شیب کم و ارتفاع پایین و نزدیکی به کوه بانکول و رودخانه¬های هست که از کوه¬های اطراف سرچشمه گرفته و و جهت جریان آب این مسیل ها به سمت شهر ایوان بوده است. تنها 20% از اراضی شهر در پهنه خطر خیلی کم قرار دارد که شامل قسمت‌های ارتفاعی و در بیرون حوضه خدمات شهری ایوان است
کلمات کلیدی : واژه‌هاي كليدي: تحلیل مناطق بالقوه سیلاب شهری ایوان AHP GIS