بررسی و ارزیابی پتانسیل های(اشکال) ژﺋﻮتوریسم کویری ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺗﻔﺖ در راستای توسعه پایدار

الهام دهقان نیری¹

1) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران، سمنان

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی پژوهش ها و دستاوردهای نو در علوم، مهندسی و فناوری های نوین(setbconf.com/2nd)
چکیده :
زمین گردشگری شکلی از گردشگری نواحی طبیعی است که بطور ویژه برروی زمین شناسی و چشم انداز توجه دارد. زمین گردشگری صنعت گردشگری را به سمت توجه به ژئوسایتها و حفاظت از تنوع زمین شناختی و درک علوم زمین (از طریق شناساندن ارزش و فراگیری از آنها) گسترش می بخشد. این امر از طریق بازدیدهای مستقل از عوارض زمین شناختی، فعالیت های مربوط به موضوعات زمین شناختی و با پشتیبانی مراکزی بنام مرکز بازدید کنندگان - مخصوص ژئوسایتها - انجام می یابد. ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﮐﻠﯿﺪي ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ژﺋﻮﺗﻮرﯾﺴﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ دﻗﯿﻘﯽ از ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﻀﺎﯾﯽ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ و ارزش ﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺗﺎرﯾﺨﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻨﯿﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ژﺋﻮﭘﺎرك ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از از روش ارزﯾﺎﺑﯽ ژﺋﻮﺳﺎﯾﺖ ﺑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺗﻔﺖ در استان یزد ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﻣﺪل ارزﯾﺎﺑﯽ ژﺋﻮﺳﺎﯾﺖ ﮔﺮاﻓﯽ ﺷﺎﻣﻞ 9 ﻓﯿﻠﺪ اﺳﺖ، در ﻣﻨﻄﻘﻪ کویری تفت ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﺳﺎﯾﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ژﺋﻮﺗﻮرﯾﺴﻢ ﺑﺮاﺳﺎس ارزش ﻫﺎي اﺻﻠﯽ آﻧﻬﺎ (ﻋﻠﻤﯽ/آﻣﻮزﺷﯽ، زﯾﺒﺎﯾﯽ و ارزش ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎزار و ﺣﻔﺎﻇﺖ) و ارزش ﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ (ﮐﺎرﺑﺮدي و ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ) در ﻓﯿﻠﺪ Z22 ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ، ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﺘﻮﺳﻄﯽ از دو ﮔﺮوه ارزش ﻫﺎي اﺻﻠﯽ و اﺿﺎﻓﯽ در آﻧﻬﺎﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز از ﻣﺠﻤﻮع ارزش ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺮﻓﺨﺎﻧﻪ ﻃﺰرﺟﺎن (75/7) و ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز از ﻣﺠﻤﻮع ارزش ﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﮐﻮه ﻋﻘﺎب (75/8) اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ژﺋﻮﺳﺎﯾﺖ ﻋﻘﺎب ﮐﻮه داراي ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز 25/14 و ژﺋﻮﺳﺎﯾﺖ ﭼﺸﻤﻪ ﺗﺎﻣﻬﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﺟﺰﺋﯽ ﺑﺎ اﻣﺘﯿﺎز 14 در اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻌﺪي ﺑﺮايتوسعه ژئوتوریسم و گردشگری کویر و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﭘﺎﯾﺪار و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ در مدﯾﺮﯾﺖ ﻣﯿﺮاث ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ.
کلمات کلیدی : ژﺋﻮتوریسم ژﺋﻮﺳﺎﯾﺖ ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﺳﺎﯾﺖ ﺗﻔﺖ ﯾﺰد کویر.