مروری بر توجه بصری در اختلال طیف اتیسم

محمد کیانی¹ حمیدرضا پوراعتماد²

1) دکتری تخصصی علوم شناختی، پژوهشکده علوم شناختی
2) استاد عصب روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی بالینی و سلامت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی،

محل انتشار : اولین کنگره ملی مطالعات علوم اعصاب و روان‌شناسی(cnps.ir)
چکیده :
مطالعات فراوانی که با استفاده از ابزار ردیابی چشم انجام شده نشان داده است که تفاوت‌های بارزی میان الگوی فعالیت چشم در میان افراد دارای اتیسم و افراد نروتیپیکال وجود دارد. اختلال در پردازش تصاویر، درک هیجانات و احساسات، اختلال در عملکرد صحیح نظریه ذهن، اختلال یا دشواری در برقراری تماس چشمی با دیگران، اختلال در پردازش چهره، اختلال در درک احساسات و عملکرد نادرست مرتبط با آن از این جمله است. بررسی توجه بصری به منظور کشف ساختار و شیوه عملکرد این نوع از توجه در اختلال طیف اتیسم از دو جهت حائز اهمیت فراوان است. مطالعات فراوانی بر اهمیت تشخیص زودهنگام اختلال طیف اتیسم تاکید داشته اند از طرفی برخی مطالعات نشان داده است که الگوهای متفاوت توجه بصری در سنین بسیار کم و در کودکانی که بعدها تشخیص اتیسم دریافت کرده‌اند قابل مشاهده است به همین جهت کشف الگوهای توجه بصری در این اختلال به منظور طراحی و تولید ابزارهای غربالگری اختلال طیف اتیسم دارای اهمیت است. از طرف دیگر لزوم آغاز زودهنگام روند درمان و توانبخشی کودکان دارای اتیسم، به دلیل شکل گیری شبکه‌های عصبی مرتبط با ارتباط و روابط اجتماعی در مغز انسان در سالهای ابتدایی تولد، نقش بررسی الگوهای توجه بصری در افراد با اختلال طیف اتیسم را دو چندان می‌کند، زیر مطالعات نشان داده است که ارتباط فراوانی میان علایم اختلال اتیسم و شکل‌گیری الگوهای توجه بصری در مغز کودکان وجود دارد. مروری بر مطالعات پیشین در این حوزه نشان می‌دهد که می‌توان الگوهای متفاوت توجه بصری در اختلال طیف اتیسم را در شبکه‌های عصبی متفاوت و انواع ویژگی‌های بصری برانگیزاننده توجه از محرک‌های پایین-به-بالا و بالا-به-پایین مشاهده کرد.
کلمات کلیدی : اختلال طیف اتیسم توجه بصری ردیابی چشم