بررسی اثربخشی روش درمانی شناختی و رفتاری بر بهبود مهارت های گفتاری و شناختی در کودکان اتیستیک

مسعود مقدم نیا¹ مریم خلیل خانه²

1) روانپزشک و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شاهد
2) دانش آموخته کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد

محل انتشار : اولین کنگره ملی مطالعات علوم اعصاب و روان‌شناسی(cnps.ir)
چکیده :
مقدمه: ارتباط های انسان از طریق زبان کلامی و غیر کلامی صورت می گیرد. مهارت های مکالمه ای مهم ترین مهارت های کاربرد شناسی زبان به شمار می روند و از جمله اختلالاتی که نقص های چشمگیر کاربردشناسی زبان در آنها مشهود است، کودکان دارای اختلال اتیسم هستند. هدف از این پژوهش عملکرد مهارت های گفتاری و شناختی و بررسی شدت این اختلال در 60 کودک مبتلا به اتیسم فارسی زبان در دایره سنی 8-4 سال است. در حال حاضر روش های مختلفی برای درمان اتیسم از سوی پژوهشگران ارائه گردیده است. هدف پژوهش حاضر نیز مقایسه اثربخشی الگوی درمان شناختی و روش تحلیل رفتار کاربردی (رفتاری) در بهبود گفتار کودکان مبتلا به اتیسم بوده است. روش کار: این پژوهش از نوع شبه آزمایشی است. آزمودنی ها شامل 60 کودک مبتلا به اتیسم هستند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند و به صورت تصادفی در دو گروه درمانی تحلیل رفتار کاربردی و شناختی قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش نیز آزمون سنجش رشد نیوشا برای سنجش مهارت های گفتاری و شناختی و آزمون سنجش میزان درخودماندگی گارز بوده است. تمامی این کودکان نیز توسط روانپزشک کودک، متخصص اعصاب کودک و متخصص اطفال مورد ارزیابی قرار گرفتند و بر اساس ملاک¬های درخودماندگی بر اساس نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی بررسی گردیدند. در نهایت نیز داده ها با روش های تحلیلی آماری کوواریانس تحلیل گردید. یافته ها: نتایج گویای آن است که میان نمره های آزمودنی های اتیستیک در مهارت های زبان گفتاری و شناختی بر اساس روش درمانی تحلیل رفتار کاربردی و روش شناختی تفاوت معناداری وجود دارد (p<0/5). نتیجه گیری: در مجموع می توان گفت روش شناختی می تواند در درمان اختلال زبان کودکان مبتلا به اتیسم تاثیر بهتری داشته باشد.
کلمات کلیدی : واژه های کلیدی: روش درمانی شناختی زبان گفتاری شناخت اتیسم