بررسی موارد کاربرد و اثربخشی رویکرد توانبخشی شناختی

سجاد رنجبر کوچکسرایی¹

1) کارشناس ارشد پرستاری سلامت جامعه، دانشکده پرستاری و مامایی نسیبه ساری، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران.

محل انتشار : اولین کنگره ملی مطالعات علوم اعصاب و روان‌شناسی(cnps.ir)
چکیده :
چکیده توانبخشی شناختی شامل مجموعه اعمال و رفتارهای از پیش برنامهریزی شده میباشد که با هدف ارائه آموزشهای تقویتکننده به مددجویان درجهت بهبود اختلالات عصبی در تلاش است تا کارکردها و عملکردهای شناختی را در آنان ارتقا بخشد. این رویکرد در سالهای اخیر مورد توجه بیشتری واقع شده است و در تمامی گروههای مختلف نقشهای مثبتی را ایفا کردهاست. در این مطالعه مروری، تمامی اسناد از سال 1996 میلادی تا 2022 به زبانهای فارسی و انگلیسی از طریق جستجو در پایگاههای اطلاعاتی معتبر داخلی و خارجی از جمله PubMed، Web of Science، Scopus، Google scholar، SID و همچنین موتور جستجو Google و نیز با استفاده از کلیدواژههای فارسی توانبخشی، وضعیت شناختی، توانبخشی شناختی و کلیدواژههای انگلیسی Rehabilitation،Cognitive Status، Cognitive rehabilitation مورد جستوجو قرار گرفتند. در جستجوی اولیه 427 سند از پایگاههای داخلی و خارجی معتبر استخراج شده که بر اساس معیارهای ورود و خروج از جمله دارا بودن چکیده فارسی یا انگلیسی و حذف مقالات مروری و متاآنالیز نهایتا تعداد 31 مقاله شرایط حضور در این طرح را کسب نمودند. در تمامی مراحل جستجو و تحلیل کلیه اصول اخلاقی و امانت داری رعایت شدند. باتوجه به عملکرد نسبتا مناسب توانبخشی شناختی در کودکان، بزرگسالان و سالمندان درگیر با بیماریهای شناختی و عدم درمان قطعی در بسیاری از بیماریها و توجه به این نکته که این رویکرد قادر بوده در مشکلاتی مثل اوتیسم، دانشآموزان با ناتوانی یادگیری، آلزایمر، نقایص ذهنی، سکته مغزی، ضایعات مغزی تروماتیک، زوال عقل و بسیاری دیگر از این اختلالات سبب بهبود وضعیت شناختی افراد چه با استفاده از رویکرد مداد و کاغذ و چه با رویکرد مبتنی بر رایانه گردد لذا پیشنهاد میشود از این روش بیشتر از گذشته استفاده شود تا در صورت وجود اطمینان از کارایی مطلوب آن و وجود امکانات لازم، در بالین نیز بتوان بهعنوان روشی مناسب در مددجویان و بیماران بهکارگیری شود.
کلمات کلیدی : توانبخشی وضعیت شناختی توانبخشی شناختی