سیر تحول انواع توانایی های مهاری در کودکان با نقص توجه بیش فعالی

نجمه راستی کردار¹ وحید نجاتی² نگار سماک نژاد³ جواد گل میرزایی⁴ جلیل فتح آبادی⁵

1) . دانشجوی دکتری روانشناسی شناختی، پژوهشکده علوم شناختی و مغز، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2) استاد روانشناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
3) استادیار علوم شناختی، دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده علوم شناختی و مغز، تهران، ایران.
4) دانشیار گروه اعصاب و روان، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
5) دانشیار روانشناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران .

محل انتشار : اولین کنگره ملی مطالعات علوم اعصاب و روان‌شناسی(cnps.ir)
چکیده :
اختلال نقص توجه بیش فعالی یک اختلال عصب تحولی است. کودکان مبتلا به این اختلال، تاخیر در تحول را تجربه می کنند. برمبنای مدل های نظری نقص کنترل مهاری یک نقص اولیه در این اختلال محسوب می شود. مهار یک سازه مهم با شکل ها و ابعاد متفاوت است. به شکل های متفاوتی از قبیل مهار پاسخ پاداش پیشین(RI) به یک واقعه، مهار حرکتی(MI) و کنترل تداخل یا مهار توجهی(AI) می توان اشاره کرد. هر چند ادبیات پژوهش در زمینه اختلال نقص توجه بیش فعالی نقایص مهاری را به عنوان یک نقص محوری مطرح کرده است، اما به نظر می رسد این نقص در ابعاد گوناگون مهار ممکن است متفاوت باشد. هدف مطالعه حاضر مقایسه سیر تحول انواع شکل های مهار در دانش آموزان سن دبستان با و بدون نشانگان نقص توجه بیش فعالی است. روش: یک گروه نمونه متشکل از 88 کودک سن دبستان (6 تا 12 سال) دارای نشانگان نقص توجه بیش فعالی(n=40) و بدون نشانگان (n=40) تکالیف استروپ، ترسیم دایره و برو نرو را به منظور ارزیابی کنترل تداخل، مهار حرکتی و مهار رفتاری یا مهار پاسخ پاداش پیشین تکمیل کردند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن بود که عملکرد دو گروه در هر سه تکلیف تفاوت معناداری داشت اما تفاوت میان گروه های سنی مختلف فقط در تکالیف برو نرو و استروپ مشاهده شد و اثر تعامل دو متغیر گروه و سن تنها در تکلیف استروپ مشاهده شد. بحث و نتیجه گیری: بچه های دارای نشانگان نقص توجه بیش فعالی نسبت همتایان خود با تحول طبیعی نقایصی را در فرم های مختلف مهار نشان دادند و عملکرد ضعیف تری داشتند. تاخیر شناختی فقط در استروپ مشاهده شد.
کلمات کلیدی : کلیدواژه: اختلال نقص توجه بیش فعالی کنترل مهاری مهار توجهی کنترل تداخل مهار حرکتی