اثربخشی برنامه آموزشی شفقت به خود توجه آگاهانه (MSC) بر اضطراب و افسردگی مادران دارای فرزند مبتلا به فنیل کتونوریا (PKU)

نرگس حبیبی¹ سجاد بشرپور² ابوالفضل حاتمی ورزنه³ محمد نریمانی⁴

1) دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل.
2) استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل.ایران.
3) استادیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه، قم. ایران.
4) استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل. ایران

محل انتشار : سومین همایش ملی آسیب شناسی روانی(asruma3.ir)
چکیده :
فنیل کتونوریا (PKU)یک اختلال ارثی نادر است. مشکلات متابولیکی و روانی ناشی از بیماری، مادران دارای فرزند PKU را مستعد ابتلا به واکنش های نامطلوب روانشناختی می نماید. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر برنامه شفقت به خود توجه آگاهانه (MSC) بر اضطراب و افسردگی مادران دارای کودک مبتلا به فنیل کتونوریا (PKU) میباشد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 3ماهه همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی مادران دارای فرزند مبتلابه PKU مراجعه کننده به مرکز حمایت از بیماران متابولیک استان زنجان در سال 1400 بود. نمونه پژوهش شامل 30 نفر از مادران که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل، هر گروه (15 نفر) جایگزین شدند.گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مربوط به ویژگی‌های دموگرافیک مادر و کودک و همچنین پرسشنامه‌ ی افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) انجام شد. برنامه شفقت به خود توجه آگاهانه(MSC) طی 8 جلسه مطابق الگوی نف و گرمر(2019الف) برای گروه آزمایش ارائه شد، اما برای گروه کنترل هیچگونه مداخله آموزشی به کار گرفته نشد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد آموزش برنامه MSC بر اضطراب مادران گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل تاثیر معنی داری داشت (p<0.05) و این تاثیر درمانی تا زمان پیگیری حفظ شد. درحالیکه آموزش برنامه MSC بر میزان افسردگی مادران تاثیر معنی داری نداشت (p>0.05). به نظر میرسد به کارگیری مداخلات حرفه ای نظیر برنامه MSC می تواند در کاهش پریشانی روان شناختی مادران دارای فرزند PKU مفید واقع گردد. پیشنهاد میشود بررسی اثربخشی برنامه MSC بر سایر مولفه های سلامت روان و متغیر افسردگی در مطالعات آینده مورد توجه قرار گیرد.
کلمات کلیدی : شفقت به خود توجه آگاهی پریشانی روانشناختی فنیل کتونوریا