اصول معماری مناسب، برای اکوتوریسم پایدار برمبنای «حکمت اسلامی»

مجید جهانبزرگی¹ سلمان نقره کار²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری،دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران
2) استادیار ، دانشکده معماری وشهرسازی ،دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران ،تهران

محل انتشار : دومین کنگره بین المللی مهندسی عمران ، معماری ، مصالح ساختمانی و محیط زیست(caucong.com/2nd)
چکیده :
گردشگری از منظر قرآن، با اهدافی ذومراتب تبیین و توصیه شده است. از یکسو لذت مادی و استراحت و شادابی جسمی و از دیگرسو، معرفت پرودگار از طریق مشاهده و مواجهه با آیات، آثار و سنتهای الهی؛ این تحقیق بعنوان پژوهش پشتیبان برای طراحی یک پروژه معماری با کاربری «گردشگری-بومگردی» انجام شده و هدف آن، جستجوی مبانی و اصول شکلگیری مکانی شایسته برای گردشگری با رویکرد اسلامی است. پرسش تحقیق این است که «راهبردها وراهکارهای معماری، مناسب برای اکوتوریسم پایدار بر اساس حکمت اسلامی، چیست؟». پیشفرض ما آن است که مکان مناسب برای اکوتوریسم (بوم گردی) مکانی است که ارتباط بهره بردارانش با «خدا، با خود، با دیگران و با طبیعت» بر مبنای آموزه های اسلامی (قرآن و سنت و عترت) شکل بگیرد. در اینصورت می توان ادعا کرد که مکانی مبتنی بر «حکمت اسلامی» سامان یافته است. روش تحقیق، کتابخانه ای-اسنادی است که پس از مراجعه به منابع معتبر، با دو روش «تحلیل محتوا» و «استنباطی» تلاش می شود اصول ،راهبردها وراهکارهایی برای طراحی معماری کشف شود. برای اینکه یافته های تحقیق، جنبه کاربردی بگیرند، مولفه هایی در دو سرفصل کلی با زیر مجموعه های آن، که تصمیمات اصلی معمارانه می باشند، تنظیم شده است. این مولفه هاعبارتند از: « 1-برنامه عملکردی شامل: کاربری ها ومبناهای عملکردی 2- برنامه کالبدی شامل : مبناهای کالبدی ،فرم ،سازه،تکنیک ،مسیرهای دسترسی و تاسیسات » که در صورتیکه این تصمیمات بر مبنای «حکمت اسلامی» شکل گیرند، زمینه تحقق یک مکان شایسته برای بومگردی اسلامی فراهم می آید. مکانی که بعنوان یکی از زمینه سازهای «حیات طیبه» ساکنانش ایفای نقش می کند.
کلمات کلیدی : اصول معماری گردشگری اکوتوریسم پایدار حکمت اسلامی حیات طیبه