بررسی نقش معنویت در خودکشی (مروری بر مطالعات انجام شده در حوزه خودکشی و سلامت روان)

زهرا تات¹ مریم عزیزی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد رشته روان پرستاری دانشگاه ارتش جمهوری اسلامی ایران
2) عضو هیئت ‌علمی دانشگاه علوم پزشکی آجا

محل انتشار : ششمین کنفرانس ملی روانشناسی (علم زندگی)(lifeconf.ir)
چکیده :
یکی از عوامل اثرگذار بر کاهش خودکشی، معنویت است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش معنویت در خودکشی با مروری بر مطالعات انجام شده در حوزه خودکشی و سلامت روان بود. این پژوهش به لحاظ روش جزو مطالعات مروری و تحلیل اسنادی بود. به‌منظور بررسی رابطه متغیرهای پژوهش، پس از بیان مسئله موردنظر، پیشینه نظری خودکشی و معنویت مورد بحث قرار گرفت. در ادامه دیدگاه مذاهب مختلف دنیا نسبت به خودکشی بیان شد. سپس به بررسی نقش معنویت و دین‌داری در کاهش ناهنجاری‌های روانی ازجمله خودکشی پرداخته شد. پس از مرور مطالعات در مورد نقش معنویت در کاهش خودکشی، نوبت به ارائه راهکارهای معنویت جهت کاهش افکار، اقدام و رفتار خودکشی رسید. در این بخش سه راهکار بر پایه نظریه‌های روانشناسی مثبت نگر ، هوش معنوی کینگ و راهکارهای مبتنی بر تعالیم اسلامی مطرح شد. درنهایت، پس از مرور مفاهیم، موضوعات و یافته‌های مطالعات مرتبط با معنویت و خودکشی، نتیجه این شد که باور و ارتباط با خدا در نقش معنويت و دین‌داری و در قالب مقابله‌های مذهبي، تجارب ديني، تعهد ديني به‌واسطه خصایصی نظير صبر، شاکر بودن، نوع‌دوستی، گذشت و بخشش، درست‌کاری و صداقت، سخت‌کوشی و توکل و در کنار خلق‌وخو، متغيرهاي ژنتيکي و شخصيت، تجارب زندگي و متغيرهاي محيطي منجر به يک ارزيابي شناختي و رفتارهاي مقابله‌ایي در فرد می‌شود که منجر به دو نوع سلامت رواني مثبت و منفي می‌شود که در حالت سلامت رواني مثبت معنويت و دین‌داری منجر به صلح و آرامش، تطابق‌پذیری، بهزيستي، شادکامي و لذت، اميدواري و خوش‌بینی، هدف و قصدمندي و قدرت مقابله و سازگاري در زندگي براي فرد می‌شود؛ و در مقابل عدم وجود معنويات و دین‌داری يا وجود آن منجر به سلامت رواني پايين يا منفي نظير افسردگي، اضطراب، روان‌پریشی، اختلال شخصيت و خودکشي خواهد شد.
کلمات کلیدی : خودکشی معنویت مذهب هوش معنوی تعالیم اسلامی سلامت روانی ناهنجاری‌های روانی دین‌داری