اثربخشی مداخله با روش تحلیل رفتار کاربردی بر ارتقای مهارت¬های شناختی، اجتماعی و فعالیت¬های روزمره زندگی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

رقیه محمدی¹ محمد نریمانی² عباس ابوالقاسمی³ سمیه تکلوی⁴

1) دکترای روان شناسی عمومی، گروه روان¬شناسي، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامي، اردبیل، ایران.
2) استاد ممتاز دکترای روان شناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
3) استاد ممتاز دکترای روان شناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشگاه گیلان،گیلان، ایران.
4) دانشیار دکترای روان شناسی عمومی، گروه روانشناسي، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامي، اردبیل، ایران.

محل انتشار : دومین همایش بین المللی روانشناسی کودکان استثنایی(peecuma.ir)
چکیده :
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله با روش تحلیل رفتار کاربردی بر ارتقای مهارت¬های شناختی، اجتماعی و فعالیت¬های روزمره زندگی در کودکان مبتلابه اختلال اتیسم بود. روش: روش تحقيق از نوع نیمه تجربي با طرح پیش‌آزمون– پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماری شامل کودکان 7-12 ساله مرکز توان‌بخشی کودکان مبتلابه طیف اتیسم با نیازهای ویژه شهر اردبیل در سال 97 بودند؛ که 30 شرکت کننده به‌صورت هدفمند انتخاب و به روش تصادفی ساده در دو گروه مداخله تحلیل رفتار کاربردی و یک گروه کنترل 15 نفره تقسیم شدند. برای جمع¬آوری اطلاعات از پرسشنامه سنجش دامنه اتیسم (1999)،‌ مقیاس تجدیدنظر شده هوش وكسلر كودكان (1969)، پرسشنامةسنجش مهارت‌های اجتماعي استون و همکاران (2010) و مقیاس فعالیت های روزمره زندگی وایزمن (2013)استفاده شد. علاوه بر برنامه‌های آموزشی مرکز، مداخلات دو گروه به‌صورت انفرادی به مدت 20 جلسه 45 دقیقه‌ای و 2 بار در هفته اجرا شد. گروه کنترل صرفاً برنامه روتین مرکز را دریافت کرد. داده‌ها با نرم‌افزار اس پی اس اس 21 و آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مداخله ¬ABA بر ارتقای مهارت¬های شناختی، اجتماعی و فعالیت¬های روزمره زندگی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم تأثیر داشته‌اند. نتیجه گیری: اين يافته ها تأييدي بر نقش مداخله ¬ABA در درمان برخی مشکلات و مهارت های کودکان مبتلابه اختلال طیف اتیسم بود.
کلمات کلیدی : تحلیل رفتار کاربردی مهارت¬های شناختی اجتماعی فعالیت¬های روزمره اتیسم.