جهانی شدن و تاثیرات آن بر هویت ملی

سلمان بازیار¹

1) دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی گرایش مطالعات منطقه ای(آسیای مرکزی و قفقاز)

محل انتشار : اولین همایش ملی آینده پژوهی در فقه، حقوق و علوم سیاسی(ayandeuma.ir)
چکیده :
وجود اقوام متنوع در درون جامعه تاریخی ایران، موجبات داد و ستد فرهنگی و اجتماعی را در طول تاریخ این مرز و بوم را به وجود آورده است. به این خاطر ایران به واسطه تاریخ و فرهنگ غنی خود دارای عوامل متعدد تاریخی کشوری چند قومی است. از این رو دوام و استمرار هویت فرهنگ ایرانی در طول تاریخ مدیون گروه‌های مختلف قومی در طول تاریخ بوده است. با توجه به پویایی فرهنگ ایرانی و تحولات اجتماعی و فرهنگی در ایران در دهه‌های اخیر مردم ایران درک وسیعی تری از جهان فرهنگی و فرهنگ ایرانی یافته‌اند. هرچند که این شناخت و آگاهی بی‌تاثیر از محیط داخلی و بیرونی نبوده است. جهانی شدن به مثابه یک امری فراگیر که كليه ابعاد زندگي شخصی و گروهي انسان‌ها را از هويت، فرهنگ، سياست گرفته تا اقتصاد و ... متأثر ساخته است كه اين خود بر پيچيدگي و مجهول بودن اين مسئله افزوده است. از آنجا كه جهاني شدن را بايد يكي از اصلي ترين عوامل توجه مجدد به مقوله هويت ملي دانست؛ پس اين فرايند، نيرويي براي همگن سازي ساده نيست، كه از طريق آن يك فرهنگ بتواند ساير هويت‌ها را نابود كند. می‌توان گفت دو رويداد بزرگ و پر اهميت تاريخي در دو دهه ي آخر قرن بيستم مسئله هويت را براي ايران و ايرانيان مطرح ساخت؛ يكي انقلاب اسلامي و اسلام گرايي كه در قالب هويت جديد بعد از دهه 1980 بروز يافت و ديگري فرو ريختن نظام جهاني دو قطبي در دهه ي 1990 كه منجر به از ميان رفتن موازنه ژئوپليتيك در جهان سياسي شد. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی بر اساس منابع کتابخانه‌ای در پی پاسخ به این سئوال اصلی است که جهانی شدن چه تاثیری می‌تواند بر هویت ملی ایرانیان بگذارد؟ برای پاسخ به سئوال پژوهش، فرضیه را به این صورت می‌توان بیان کرد که جهانی شدن می‌تواند تاثیراتی بر هویت ملی و هویت فرهنگی ایران داشته باشد به طوری که در آینده با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک خاص ایران و قرار گرفتن در شاهراه‌های اصلی و از طرفی مهاجرت‌های صورت گرفته، می‌توانددر آینده ایران و هویت ایرانی را با چالش‌های مواجه سازد.
کلمات کلیدی : جهانی شدن هویت ملی فرهنگ انقلاب اسلامی فروپاشی نظام دو قطبی