نقش و جایگاه احزاب سیاسی در جامعه مدنی و جامعه دینی

حسین فتاحی اردکانی¹

1) استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اردکان

محل انتشار : اولین همایش ملی آینده پژوهی در فقه، حقوق و علوم سیاسی(ayandeuma.ir)
چکیده :
احزاب رکن سوم دموکراسی در اندیشه سیاسی غرب هستند. اندیشه ای که بر پایه های سکولاریسم، امانیسم و پلورالیسم شکل گرفته است. در غرب برای رسیدن به دموکراسی پس از تصویب قانون اساسی (رکن اول) که نماد تمایز حکومت های مردمسالار از حکومت های استبدادی است، دست به تشکیل پارلمان (رکن دوم) زده و پس از شکل گیری احزاب از طریق فراکسیونهای پارلمانی، به سمت جریان آزاد اطلاعات یعنی مطبوعات آزاد (رکن چهارم) حرکت می کنند. این فرمول پس از وقوع انقلابهای ملی قرن 17 میلادی در غرب و تشکیل ساخت دولت- ملت بر مبنای نظم وستفالیایی تا کنون روشی برای دیگر کشورها برای رسیدن به آزادی و دموکراسی بوده است. در حقیقت این روش در کشورهایی که مبنای سکولاریسم را در پیش گرفته اند کارآمد بوده است. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سئوال است نقش و جایگاه احزاب سیاسی در جامعه مدنی و جامعه دینی چیست؟ نتایج نشان داد که ساخت دموکراتیک مبتنی بر پلورالیسم جامعه غربی منجر به تاسیس حزب و دست به دست شدن قدرت از طریق احزاب می شود، در حالیکه در جامعه مبتنی بر ساخت دینی که قدرت منشئی ماورایی دارد چنین امری سخت می نماید و در صورت تشکیل کارکردی متفاوت از جامعه غیر دینی خواهد داشت.
کلمات کلیدی : حزب- جامعه دینی- جامعه مدنی- پلورالیسم- سکولاریسم- امانیسم- قدرت