نقش و جایگاه قبایل در قدرت‌یابی آقا محمدخان قاجار

جعفر آقازاده¹ غفور لطافتی²

1) دانشیار تاریخ، دانشگاه محقق اردبیلی.
2) دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ.

محل انتشار : اولین همایش ملی آینده پژوهی در فقه، حقوق و علوم سیاسی(ayandeuma.ir)
چکیده :
از زمان حضور سلجوقیان در ایران، ایلات و عشایر نقش مهم و ویژه‌ای در ساختار سیاسی ایران برعهده داشتند و اغلب حکومت‌هایی که بعد از این زمان در ایران شکل گرفت، ساختار و چارچوب ایلی و قبیله‌ای داشت. بنابراین تسلط بر قبایل و طوایف مختلف عامل اصلی در رسیدن افراد و رؤسای ایلات به حکومت بود. آقا محمدخان قاجار نیز با آگاهی از این واقعیت، در مسیر قدرتیابی، به ائتلاف و اتحاد با ایلات پرداخت و توانست از آن‌ها به عنوان نردبان رسیدن به قدرت استفاده نماید. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی در صدد پاسخ دادن به این سوال است که ایلات و عشایر چه نقشی در قدرت‌یابی آقا محمدخان ایفا کردند؟ یافته‌ها نشان می‌دهد که ایلات و طوایف نقش مهمی در تشکیل حکومت‌ها در ایران داشتند، بنابراین آقا محمدخان قاجار برای رسیدن به سلطنت، ائتلافی از ایلات و طوایف به ویژه قبایل ترک، زیر نظر خود تشکیل داد و با حمایت آنان به پادشاهی رسید و دعاوی دیگر مدعیان قدرت را بی‌اثر کرد.
کلمات کلیدی : آقا محمدخان قاجار حکومت قاجار ایلات و طوایف اتحاد قبیله‌ای.