گزیده ای از مَثَل های فارسی از زبان سعدی شیرازی

مهسا رستاخیز¹

1) دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، دانشگاه محقق اردبیلی،

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی تحقیقات پیشرفته در مدیریت و علوم انسانی مونیخ، آلمان(huconf.com/3rd)
چکیده :
سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده پارسی گوی ایرانی، هم در طول زندگی و هم بعد از مرگ، تأثیر انکارناپذیری بر زبان و ادبیات فارسی گذاشته است. در اثبات این مدّعا این واقعیت است که با گذشت سال‌ها، امروزه همچنان بخش‌های زیادی از اشعار و داستان‌های او بر زبان‌ها جاری است و آموزه‌های او حتی به دلیل رواج در بین مردم تبدیل به «مَثَل» شده است. مثل‌ها جزئی از ادبيات شفاهي هستند، مشتمل بر تشبیه با مضمونی حکیمانه که به سبب کوتاهی سخن، روانی لفظ و روشنی معنا قبول عام یافته است و همگان آن را بدون تغییر یا با اندک تغییری به کار می‌برند. در میان شاعران پارسی‌گو، سعدی با بیشترین تعداد ابیات مثل شده، توانسته جایگاهی ممتاز در ذهن و زبان مردم داشته باشد. او با بیانی هنرمندانه و آمیختن کیمیای تعلیم و تربیت با حکمت-های تجربی و زندگی مردم، توانسته است این جایگاه را به دست آورد. مثل می‌تواند يك بيت شعر يا فقط يك مصراع شعر و يا جمله‌ای معروف باشد. آن دسته از مردم صاحب ذوقی که شعری معروف را به یاد دارند یا مصرعی از یک بیت مشهور را شنیده‌اند ولی مصرع یا ابیات بعدی را نمی‌دانند، گاهی به دنبال گمشده خود در آثار سعدی می باشند. این پژوهش که بر اساس روش کتابخانه‌ای صورت گرفته، در پی آن است تا علاوه بر اینکه مشخص کند کدام یک از این مثل‌ها شعر بوده‌اند، مصرع دیگر تک ‌بیت‌های معروف سعدی را نیز فراهم آورد.
کلمات کلیدی : سعدی شیرازی اشعار سعدی مَثَل ویژگی‌های مَثَل