بررسی نتایج حاصل از شهرسازی جدید بر توسعه اقتصادی شهری

ندا کمان ترکی¹ بابک شریف زاده² نسرین هادی زاده³ زینب خالقی پور⁴

1) کارشناسی شهرسازی منطقه 9 شهرداری شیراز،
2) کارشناس ترویج منطقه 9 شهرداری شیراز،
3) کارشناس اداری منطقه 9 شهرداری شیراز،
4) کارشناس درآمد منطقه 9 شهرداری شیراز ،

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(3icacu.ir)
چکیده :
در واقع شهرسازي مدرن پيش از آن كه با فرهنگ و نظام سنتي حاكم بر جامعةايران هماهنگ شود، به صورت تظاهرات كالبدي و فيزيكي در عرصة شهرهاي كشور رخنمون يافت. بر خيابانهاي جديد با استقرار كاربريهاي جديد، موجب از رونق افتادن بازار سنتي شهر ميگردد؛ زيرا مغازههاي ايجاد شده در خيابانهاي بخش مركزي شهر با تبديل شدن به محلي براي عرضة مصنوعات و منسوجات خارجي و مدرن ،در تقابل با بازاري قرار ميگيرد كه دير زماني با ارائة كاركردها و كاربريهاي قديمي به حيات خود ادامه ميداد. نتيجة چنين تحولي ،افزايش ترافيك سواره و پياده در معابر مركزي شهر ميگردد و اين، خود عاملي در تشويق و ترغيب بيش از پيش به استقرار كاربريهاي جديد در اين بخش از شهر ميگردد. با روي كار آمدن حكومت پهلوي و سوداي تشكيل جامعة مترقي،كالبد يكپارچة بافت كهن شهر شیراز همانند ديگر شهرهاي كشور مورد جراحي قرار گرفت. اين نوع جراحيها كه نه بر مبناي تفكر و تحول دروني، بلكه مبتني بر انديشة تغيير بيروني صورت ميگرفت، به منظور سهولت بخشي به گردش كالا و سرمايه انجام شد. در پي چنين اقداماتي، شالودة كهن شهر از هم گسست. بازار كه تا پيش از اين با كالبد يكپارچه، ستون فقرات اقتصادي و اجتماعي شهر محسوب ميشد ،به وسيلة خيابان دیگری از هم گسيخته شده و در مقابل حضور قوي خيابان رنگ باخت و با انتقال بخش عمدهاي از فعاليتهاي تجاري و اقتصادي آن به خيابانهاي اطر اف ... از رونق توجه آن كاسته شد . خيابان كه تا پيش از اين نقش دسترسي و نفوذپذيري را ايفا ميكرد، از اين پس نه به عنوان مكمل ،بلكه تضعيف كنندة بازار عمل ميكند و حوزة فعاليتي آن بيشتر به روستاها و نواحي اطراف محدود ميگردد. هر چند به مرور زمان با تغييرات ساختاري وكاركردي، توانست به عنوان هستة اقتصادي و تجاري در كنار خيابانهاي باقدرت، ايفاي نقش نمايد. ولي با رونق مغازههاي باز شده در خيابانهاي ايجاد شده و نزديك بازار، به تدريج تجار و كاسبان قديمي نيز با خريد و تأسيس مغازهاي، به اين خيابانها نقل مكان كردند. در نتيجه به مرور زمان رقابت منفي ميان مغازههاي خياباني و بازار سّنّتي آغاز گرديد كه تا به امروز نيز به قوت خود باقي مانده است.
کلمات کلیدی : توسعه تجاری توسعه شهری هسته اقتصادی رونق شهری.