تحليل جایگاه امر قدسی در خط نستعلیق دورۀ صفوی از منظر سنت‌گرایان

الهام سیستانیان¹ جواد امین خندقی² مصطفي لعل شاطري³

1) دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران،
2) استادیار گروه ادبیات نمایشی، دانشکده هنر، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران،
3) مدرس مدعو گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران،

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(3icacu.ir)
چکیده :
خط نستعلیق، دومین خط ویژۀ ایرانیان است كه به دلیل هندسي بودن فرمش تغییرات سبکی در آن از ابتدای وضع شدن قابل اندازه¬گیری می¬باشد. با توجه به اينكه در دورة صفوي، ايران در دورة سنت بسر مي¬برد، این پژوهش با هدف کشف جایگاه امر قدسی در خط نستعلیق دورۀ صفوی از منظر سنت¬گرایان، با مبنا قرار دادن كليد واژة «امر قدسي» به معناي «علم مقدس» به دنبال کشف ارزش¬های بصری خط نستعلیق دورۀ صفوی نيز است. سوال اصلی پژوهش این است که جایگاه امر قدسی در خط نستعلیق دورۀ صفوی کجا و چگونه است؟ داده¬های این پژوهش به روش كتابخانه¬اي - اسنادي جمع¬آوری شده است. این پژوهش توصیفی - تحلیلی است. داده¬ها به صورت كيفي نيز تجزيه و تحليل شده¬اند. در این پژوهش، ضمن واکاوی نقش خوشنویسان صاحب سبك از ابتداي وضع تا اواخر دورۀ سنتي صفوی در پیشرفت خط نستعلیق، نسبت خط نستعلیق با امر قدسی در دورۀ صفوی از دیدگاه سنت¬گرایان مطالعه می¬شود. در پايان ضمن شناخت حروف و مفردات سبك¬هاي شاخص و نمونه آثار موردي اين دوره نتيجه گرفته مي¬شود كه منشأ امر قدسي در خط نستعليق دورۀ صفوي همان حقيقت دروني آثار است كه هنرمند سنتي قادر بوده به صورتي نمادين در قالب امر بشري براي مخاطبينش به ارمغان ¬آورد.
کلمات کلیدی : امر قدسی خط نستعلیق دورۀ صفوی مکتب سنت¬گرایی سنت.