کاربست اصول شهرسازی تاکتیکی به¬منظور ارتقای کیفیت زیست محلات شهر مشهد (مورد پژوهی: محله آبکوه)

ابوالفضل منصوری اطمینان¹ مریم بایرامی²

1) دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2) دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(3icacu.ir)
چکیده :
طی دهه¬های اخیر، یکی از شیوه¬های نوین خلاقانه و کارآمد در باب ارتقای کیفیت زیست و زندگی ساکنان در فضاهای شهری که با جلب رضایت شهروندان صورت پذیرفته و از پروژه¬های کوتاه¬مدت با هزینه¬های پایین بهره می-برد، شهرسازی تاکتیکی است. در حقیقت، این رهیافت در بستر مجموعه تغییرات کوچک و کم¬هزینه در فضاهای شهری که غالباً با مشارکت مردم در طراحی و اجرا صورت می¬پذیرد، به بهبود کیفیت زیست و زندگی محله¬ها و فضاهای عمومی شهری می¬انجامد. بدین ترتیب، پژوهش حاضر در راستای کاربست اصول شهرسازی تاکتیکی به-منظور ارتقای کیفیت زیست محله آبکوه شهر مشهد انجام‌گرفته است؛ بنابراین، در این پژوهش پس از مرور مبانی و مفاهیم مرتبط، مبتنی بر پیمایش اجتماعی (مشاهده و مصاحبه) و بررسی اسنادی به تدوین مسائل و مشکلات محله آبکوه شهر مشهد مبادرت شده و در ادامه مبتنی بر تحلیل محتوای پژوهش¬های مختلف به اصول شهرسازی تاکتیکی در راستای چاره¬جویی این مسائل و مشکلات و ارتقای کیفیت زیست ساکنان آن اقدام شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که رهیافت شهرسازی تاکتیکی در پرتو اصول و مؤلفه‌های کلیدی¬اش همچون تأمین نیاز شهروندان، تأکید بر مشارکت مردم در طراحی و اجرا، افزایش سرمایه اجتماعی، ارتقای زیست¬پذیری شهری، فرصت¬های اقتصادی، فرایندی از پایین به بالا، همبستگی اجتماعی بین گروه¬های مختلف، حفظ محیط¬زیست شهری، ارتقای حس تعلق مکانی، بهبود روابط میان شهروندان و تعاملات اجتماعی، فرصت¬های اقتصادی برای مکان، ارتقای خلاقیت و کارآفرینی شهروندان، ارتقای عدالت اجتماعی، افزایش تاب¬آوری پس از بحران، افزایش نشاط اجتماعی، آگاه¬سازی مردم به حقوق خود و گستردگی دسترسی به فضاهای روزمره، می¬تواند بر مسائل و مشکلات محله آبکوه شهر مشهد فائق آمده و از آن طریق به افزایش کیفیت زیست و زندگی ساکنان آن کمک نماید.
کلمات کلیدی : شهرسازی تاکتیکی زیست¬پذیری شهری مشارکت اجتماعی محله آبکوه شهر مشهد.