ارتباط تکنولوژی و معانی فرهنگیِ معماری

ملیکا علی زاده حسن آبادی¹ مریم غروی الخوانساری² محمد باقر کبیر صابر³ مهدی جباری نوقابی⁴

1) پژوهشگر دکتری، گروه معماری، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاداسلامی،جزیره کیش،ایران
2) استادیارمعماری،واحدبین المللی کیش،دانشگاه آزاداسلامی،جزیره کیش،ایران؛استادیارمعماری، دانشگاهتهران،تهران،ایران، نویسنده مسئول)
3) استادیارمعماری،واحدبین المللی کیش،دانشگاه آزاداسلامی،جزیره کیش،ایران؛استادیارمعماری،دانشگاهتهران،تهران،ایران
4) دانشیارآمار، واحد بین المللی کیش،دانشگاه آزاداسلامی،جزیره کیش،ایران؛دانشیارآمار، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد،ایران

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(3icacu.ir)
چکیده :
معماری فقط علم و تکنولوژی نیست بلکه بعنوان یک مسئله فرهنگی و اجتماعی مطرح است و معانی فرهنگی معماری پیوسته در حال تغییرند. تکنولوژی نیز امروزه یک واقعه معمولی نیست بلکه بصورت کلی، اتفاقی تأثیرگذار و گزینشگر میباشد و ضروری است از دید فلسفی و نظری با دقت بررسی شود. در همین راستا پژوهش حاضر به تبیین ارتباط تکنولوژی و معانی فرهنگی بویژه در معماری پرداخته است. پژوهش از لحاظ ماهیت از نوع کیفی، از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش پژوهش، از نوع تحلیل محتوای استنباطی می¬¬باشد و با هدف شفاف سازی ابعاد ارتباط ناگسستنی تکنولوژی و معانی فرهنگی بویژه در معماری صورت گرفته است. بدین منظور معانی و فلسفه تکنولوژی، ارتباط تکنولوژی با فرهنگ و هویت فرهنگی، جهان بینی، اقلیم و جهانی شدن مورد بررسی قرار گرفته است. تکنولوژی همچنان ابزار مهمی برای نشان¬دادن مفاهیم معماری است و استفاده از آن نوعی فرهیختگی و پیشرفت را به همراه دارد، اما به عنوان هدف مطرح نمیباشد و از آنجا که الگوهای فرهنگی و ساختارهای ذهنی در مفهوم شهر و صورت معماری نمایان می‌گردد لازم است در ورود تکنولوژیهای نوین، حفظ فرهنگ و هویت ملی و بومی در الویت قرارگیرد. بعلاوه هر زمینه و متن شهری دارای مقیاس، حجم، فرم فضایی و مصالح و شیوه معماری و شهرسازی ویژه خود است که به طراحان دقیق درمورد نحوه مداخلات کالبدی رهنمودهای لازم را ارائه میکند. از سوی دیگر، جهانی شدن انسانها را از دایره تنگ مکان رهایی داده و در گستره فضا و زمان با هم مرتیط ساخته است اما سرزمین زدایی ناشی از فرآیند جهانی شدن که توانایی هویت سازی مکان را تحلیل برده و محل را به یک فضای فرهنگی پیچیده تبدیل میکند، موجب نوعی بحران هویت میشود. از این رو برای مقابله با چنین چالشهایی، هویت سازی فرهنگی امری مهم و ارتباط سازنده و همسوی تکنولوژی با معانی فرهنگی بویژه در معماری ضرورتی انکارناپذیر است.
کلمات کلیدی : تکنولوژی معانی فرهنگی هویت معماری جهانی شدن