خوانشی بر آسیب‌های موجوددر محله‌های بافت تاریخی شهر یزد (نمونه موردی: محله گازرگاه)

فاطمه نيازمند¹

1) کارشناسی ارشد مرمت بناهای تاریخی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی یزد، ایران

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(3icacu.ir)
چکیده :
در سال‌های اخير با توجه به تحولات سریع علمی و دگرگونی در ساختار کالبدی، اقتصادی و اجتماعی شهرها و همچنين مطرح شدن نظریه توسعه پایدارشهری، اهميت نوسازی و احياء بافت‌های فرسوده و ناکارآمد بيش از پيش مشخص می‌گردد. بافت تاریخی شهرها با داشتن ارزش‌های والای فرهنگی، جزئی از هویت و شناسنامه ملی آن شهر است. بافت تاریخی شهرها به دلیل فرسودگی واحدها مسکونی، عدم سهولت دسترسی، ضعف زیر ساخت‌ها، مشکلات زیست محیطی، مشکلات معیشتی مردم و انفعال مدیریت‌های شهری و متخصصین، مسیر رکود و عقب ماندگی را طی می‌کنند. در طول دهه‌های اخير اثر بخشی و تقابل عوامل اجتماعی و جمعيتی بر یکدیگر، موجب تغيير در فضای ساخته شده شهری و سيمای کاملاً جدید اقتصادی فضای کالبدی شهر شده است و بدین ترتيب تعادل و پيوستگی سنتی فضای کالبدی و نقش عناصر مهم آن در هم شکسته شده است. همچنين سياست گذاری‌های دوگانه و مغایر در احداث واحدهای مسکونی ارزان قيمت وگسترش روز افزون محدوده خدماتی شهرها باعث گردیده عملاً محدوده بافت‌های فرسوده که عمدتاً در مناطق مرکزی شهرها واقع گردیده از دید دست اندکاران و سياست گذاران امر توسعه، مخفی مانده و عملاً به فراموشی سپرده شود. دشواری‌های ناشی از عمليات اجرائی، مسائل و نارسائی‌های حقوقی و قانونی، محدویت‌های مربوط به ميراث فرهنگی، هزینه‌های مربوطه به تملك زمين در مقایسه با زمين‌های در اختيار انبوه سازان که اغلب به صورت رایگان تحویل می‌گردد، مشکلات مربوط به انجام توافق به دليل تعدد ورثه، وجود املاك مخروبه و بلاصاحب، انگيزه سرمایه گذاران، بخش‌های تعاونی و اشخاص را جهت سرمایه گذاری در این بافت‌ها کم نموده و همين موضوع باعث بی‌توجهی و رهاشدگی آن در نزد مدیران شهری گردیده است. در مقاله حاضر به بررسی آسيب‌های بافت قدیمی محله گازرگاه پرداخته شده است و سپس سعی شده راهکارهایی جهت احيا و باززنده سازی آن عنوان گردد.
کلمات کلیدی : آسيب شناسی بافت تاریخی محله گازرگاه شهر یزد.