بررسی تغییرات هزینه های تامین سبد غذائی مطلوب جامعه ایرانی و وضعیت آن در کشور در چند سال اخیر

الهام حججی نجف آبادی¹ سعید صادقیان² دکتر حامد پورآرام³

1) دانشجوی دکترا سیاست های غذا و تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تهران
2) دانشجوی دکترا سیاست های غذا و تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
3) دانشیار علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران

محل انتشار : همایش ملی امنیت غذایی، ایمنی غذایی و سلامت (fssh.ir)
چکیده :
مقدمه:   با توجه به اهمیت تغذیه و مصرف مواد غذائی در برنامه ریزي بودجه و سبد خرید خانوار و تاثیر مستقیم قیمت ها بر آن، این مقاله به روش غیرمستقیم به بررسی هزینه تامین سبد غذائی مطلوب جامعه ایرانی، در کل و به تفکیک اجزای آن بر اساس متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور از سال 1399 تا مهر 1401 می پردازد. روش کار: در این مطالعه اطلاعات سرانه مطلوب مصرف برگرفته از سبد غذائی مطلوب کشور است و اطلاعات هزینه خانوار نیز از دو واحد مرکز آمار ایـران و بانـک مرکزي اخذ شد. هزینه تامین سبد غذائی مطلوب جامعه ایرانی در کل و به تفکیک اجزای آن بر هر فرد و یک خانواده 4 نفره محاسبه گردید و پس از استخراج اطلاعات هزینه تامین سبد غذائی مطلوب از سال های 1399 تا مهر 1401، این اطلاعات برای بررسی روند، مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد که بر اساس هزینه های تامین سبد مطلوب خانوار، متوسط هزینه خرید مواد غذائی برای یک خانوار 4 نفره در سال 1399 حدود سه میلیون و دویست هزارتومان بود که در اسفند سال 1400 با 27 % افزایش به رقم چهارمیلیون و سیصد و شصت و پنج هزار تومان و در مهر 1401 با 35 % افزایش نسبت به اسفند سال 1400 به رقم شش میلیون و هفتصد و هشتاد و پنچ هزار تومان رسیده است. اگر حتی خطای بزرگ 50% را برای محاسبات و عوامل دیگری که در روش غیر مستقیم وجود دارد بپذیریم، قرار دادن نصف این مبلغ به عنوان هزینه های سبد غذائی خانوار و لحاظ نمودن سهم شاخص این بخش در کنار سایر هزینه های خانوار حداقل حقوق برای حفظ توانائی خانوار خصوصا خانوارهای کم درآمد با حقوق های کارگری، به رقم حدود دوازده میلیون تومان خواهیم رسید که با وضعیت حقوقی این قشر هم خوانی ندارد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود بازنگری در مبالغ حقوق و دستمزدها متناسب با تورم و قیمت های مواد غذائی و هزینه های خانوار به عنوان یک الویت اصلی در کنار نظارت دقیق بر قیمت ها مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان قرار بگیرد.
کلمات کلیدی : امنیت غذائی سبد غذائی مطلوب هزینه خوراک