تاثیرات تغییرات اقلیمی بر روی امنیت غذایی کشور ایران و راهکارهای مقابله با آن در ایران و سایر کشورها با هدف بهبود امنیت غذایی: یک مطالعه ی مروری

زهرا ویسی¹

1) دانشجوی دکترای تخصصی سیاستهای غذا و تغذیه دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ، تهران، ایران -

محل انتشار : همایش ملی امنیت غذایی، ایمنی غذایی و سلامت (fssh.ir)
چکیده :
مقدمه: ﻳﻜﻲ از ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻗﺮن 21 ﻣﻴﻼدي ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻮﺳـﺎﻧﺎت و ﺗﻐﻴﻴـﺮات اﻗﻠﻴﻤـﻲ اﺳـﺖ، اﻣﻨﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد در ﻫﺮ زﻣﺎن در اﺑﻌﺎد ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي، ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻐﺬي و ﮐﺎﻓﯽ، ﺑﻪ ﻃﻮرﯾﮑﻪ افراد ﻗﺎدر ﺑﻪ رﻓﻊ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﺮاي اداﻣﻪ ﯾﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﻟﻢ و ﻓﻌﺎل را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ، ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات آب و ﻫﻮاﯾﯽ و ﺗﺄﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ اﻣﻨﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﯾﻨﺪه اي در ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از ﺟﻬﺎن، از ﺟﻤﻠﻪ آﻓﺮﯾﻘﺎ. ﺟﻨﻮب آﺳﯿﺎ وﺟﻮد دارد و اﯾﻦ ﻧﻮاﺣﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ آب و ﻫﻮاﯾﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ . در ایران مطالعات متعددی انجام شده که حاکی از افزایش روز افزون آثار و تبعات تغییرات اقلیمی در کشور هستیم به طور خلاصه ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻧﺸـﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ تغییرات اقلیمی رخ می دهند می توانند ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ اﺻﻠﯽ اﻣﻨﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ را که ﺷﺎﻣﻞ: دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻏﺬا(ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ)؛ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮاد غذایی ،اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ؛ و ﺛﺒﺎت ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻏﺬا ﯾﺎ ﺗﻮان ﻣﺎﻟﯽ باشد را تحت تاثیر قرار دهد در نتیجه ﺟﻮاﻣﻊ باید ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ و ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﻌﯿﺸﺖ و درامان ماندن از تبعات تغییرات اقلیمی مانند نا امنی غذایی از سیاست های پیشگیرانه و توانمند جهت مقابله با تغییرات اقلیمی و آثار و پیامدهای آن استفاده کنند . روش کار : در این مطالعه جستجوی سیستماتیک در پایگاههای اطلاعاتی انجام شد ، سه نمونه از انواع مطالعات تغییرات اقلیمی و اثرات آن بر امنیت غذایی در ایران به همراه راهکارهای مقابله با آن استخراج شد و در نهایت به مقایسه و تحلیل این راهکارها با سایر کشورها پرداخته شده است . - اثرات تغییراقلیم بر دسترسی مواد غذایی: (food access) : تأثیرات و تبعات تغییرات اقلیمی بر کشورهای واردکننده مواد غذایی نیز زیاد خواهد بود زیرا ممکن است صادرات مواد غذایی در صورت وقوع رویدادهای آب و هوایی شدید کاهش یا ممنوع شود. - اثرات تغییراقلیم بر مصرف مواد غذایی: (food utilization) : به دنبال افزایش تغییرات اقلیمی و به دنبال آن افزایش قیمت مواد غذایی ، کیفیت تغذیه‌ای رژیم‌های غذایی کاهش می یابد و به دنبال آن چاقی را تشدید کند و نابرابری‌های سلامتی را تشدید کند بحث و نتیجه گیری : نتایج حاصل از مرور ادبیات در این زمینه به خصوص در کشور ایران به این امر اشاره دارد که جوامع ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ تغییرات آب و هوایی به اﻧﺘﺨﺎب روﯾﮑﺮد ﺟﺪﯾﺪ و ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻗﻠﯿﻢ نیازمند هستند . در خصوص شرایط حاکم از ناحیه تغییر اقلیم بر سیستم های زراعی و تولیدات کشاورزی، نیاز جدی و فوری به طراحی استراتژیهای انطباق وجود دارد. پیاده سازی استراتژیهای انطباق با تغییر اقلیم شاید بتواند باعث کاهش اثرات منفی تحت شرایط متوسط تغییر اقلیم شود. تا جایی که رابطه بین تغییر اقلیم و تولید غذا تا حدود زیادی به زمان و نوع و نحوه اقدامات انطباق بستگی دارد.
کلمات کلیدی : تغییرات اقلیمی ایران امنیت غذایی