تعیین مقدار اکراتوکسینA در قهوه سبز و بوداده عرضه شده در بازار با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا ( HPLC )

مرضیه راشدی نیا¹ زهرا حسن زاده² شهره علیپور³ محمد جواد خشنود⁴

1) عضو هیات علمی سم شناسی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
2) دانشجوی داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
3) عضو هیات علمی فارماسیوتیکس، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
4) عضو هیات علمی سم شناسی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز

محل انتشار : همایش ملی امنیت غذایی، ایمنی غذایی و سلامت (fssh.ir)
چکیده :
اکراتوکسینA (OTA) یکی از انواع مایکوتوکسین¬ها و متابولیت ثانویه قارچ¬های آسپرژیلوس و پنیسیلیوم محسوب می¬شود. طبق اعلام آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، OTA خاصیت بالقوه نفروتوکسیک و نفروکارسینوژن دارد. در استاندارد ملی ایران حد مجاز غلظت OTA در انواع دانه بو داده و پودر قهوهppb 5، انواع قهوه فوری و پودر مخلوط قهوه فوریppb 10 و انواع دانه قهوه سبز 15ppbتعیین شده است. در این مطالعه تعداد 27 نمونه دانه قهوه سبز و قهوه بو داده از سطح عرضه با برندهای مختلف به روش تصادفی جمع آوری شد. استخراج OTAاز نمونه های قهوه با استفاده از متانول و ستون های ایمنوافینیتی و روش تعیین مقدار با استفاده از دستگاه HPLC با آشکارساز فلورسانس انجام شد. فاکتورهای اعتباربخشی شامل انتخابی بودن، خطی بودن، تعیین حد تشخیص و حد تعیین مقدار، دقت و صحت روش آنالیز با استفاده از رسم منحنی استاندارد محاسبه شد. نتایج خطی بودن بر اساس منحنی استاندارد و ضریب همبستگی 0.9999 محاسبه شد. کمترین حد قابل ردیابی(LOD) 0.046ppb و کمترین حد قابل محاسبه (LOQ) 0.138 ppb و میانگین مقدار OTA در 27 نمونه قهوه سبز و قهوه بو داده 1.65±1.25 ppb مشخص شد. نمونه های قهوه مقادیر مجاز OTA را دارا بودند و میزان آلودگی در یک نمونه قهوه بوداده بیش از حد مجاز و برابر با ppb 5.46±1.23 محاسبه و گزارش شد. با وجود اینکه در کشور طرفداران نوشیدنی انواع قهوه در حال افزایش است، اما مطالعات محدودی در زمینه تعیین مقدار اکراتوکسین قهوه در ایران انجام شده است. هر چند ایران جزو کشورهای تولید کننده قهوه نمی¬باشد اما با توجه به افزایش مصرف آن نیاز است که محموله¬های وارداتی قبل از توزیع در سطح عرضه، تحت نظارت و با انجام آزمون¬های مربوطه کنترل شوند.
کلمات کلیدی : اکراتوکسینA قهوه HPLC مایکوتوکسین