معیارهای انتخاب منطقه و ارزیابی وضعیت ذخیره‌گاهای جنگلی با رویکرد حفاظت از تنوع زیستی
معیارهای انتخاب منطقه و ارزیابی وضعیت ذخیره‌گاهای جنگلی با رویکرد حفاظت از تنوع زیستی
نرگس کاردگر1 محمد پورقاسم2
1) دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، کارشناس جنگل اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان
2) دانشجوی دکتری علوم زیستی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان
محل انتشار :
صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست به همراه پنجمین همایش ملی جنگل ایران (envprouma.ir)
چکیده :
جنگل‌های طبیعی به دلیل دارا بودن ساختاری پیچیده در مقیاس‌های مکانی و زمانی مختلف، به عنوان کانون‌های تنوع زیستی جهان شناخته می‌شوند. تعیین مناطق ذخیره‌گاهی در این بوم‌سازگان‌ها، به عنوان یکی از رویکردهای مهم حفاظت از طبیعت تلقی می‌گردد. در حال حاضر، توسعه مناطق ذخیره‌گاهی و افزایش مساحت آن در کشور، از اهداف مهم سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور می‌باشد. ارزیابی اثربخشی ذخیره‌گاه‌های جنگلی در حفاظت از تنوع زیستی جنگل، مستلزم ارزیابی کیفیت و وضعیت این مناطق است. در این مطالعه با مرور منابع علمی، مهم‌ترین معیارهای توصیه شده برای انتخاب منطقه، ارزیابی وضعیت ذخیره‌گاه و شناسایی چالش‌های آن شامل معیار طبیعی بودن، تهدیدشدن، نادر بودن، نماینده بودن، تمامیت یا کامل بودن و تداوم یا ماندگاری رویشگاه معرفی شد. به منظور در نظر گرفتن تعاملات میان معیارهای معرفی شده در ارزیابی ذخیره‌گاه‌های جنگلی، استفاده از یک چهارچوب ارزیابی منسجم با سه جنبه زمانی، مکانی و عملکردی و همچنین اقداماتی برای مدیریت مؤثر پیشنهاد گردید.
کلمات کلیدی :
ارزیابی حفاظتی
تنوع زیستی
ذخیره‌گاه جنگلی
معیار
مدیریت مؤثر.