بررسی اثر میکوریزا آربوسکولار و تریکودرما هارزیانوم بر برخی خصوصیات مرفولوژیکی و عملکردی ارزن در دو منطقه بیرجند و سرایان

امین اکسیر¹ عباس محمدی² حسین حمامی³ علی آذری نصرآباد⁴

1) دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاه پزشکی دانشگاه بیرجند
2) دانشیار بیماری شناسی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشگاه بیرجند
3) استادیار علوم علف های هرز، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه
4) استادیار فیزیولوژی گیاهان زراعی، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی

محل انتشار : کشاورزی ارگانیک و مرسوم(umaorganic.ir)
چکیده :
کودهای زیستی جمعیت متراکم یک یا چند میکروارگانیزم مفید خاکزی و یا فرآورده متابولیک این موجودات هستند که با هدف تامین نیازغذایی مورد نیاز گیاه در اکوسیستم‌های زراعی به کار می‌روند. این مطالعه با هدف بررسی اثر قارچ تریکودرما هارزیانوم و میکوریزا آربوسکولار بر برخی از خصوصیات مرفولوژیکی و عملکردی گیاه ارزن در شهرستان های بیرجند و سرایان واقع در خراسان جنوبی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه بیرجند و آموزشکده کشاورزی شهرستان سرایان در خرداد سال 1401 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل میکوریزا، تریکودرما، ترکیب میکوریزا+تریکودرما و شاهد بود. نتایج تجزیه تحلیل واریانس نشان داد که استفاده از تریکودرما هارزیانوم و میکوریزا آربوسکولار باعث معنی‌دارشدن فاکتورهای اندازه‌گیری شده در سطح احتمال 1% نسبت به شاهد شد. در بررسی مقایسه میانگین ساده اثر تیمار بر برخی از خصوصیات مرفولوژیکی و عملکردی، تریکودرما هارزیانوم باعث افزایش ارتفاع 1و2گیاه، طول برگ، وزن هزاردانه و وزن خشک بوته شد. اما در بررسی اثر متقابل تیمار در مکان میکوریزای سرایان بیشترین میزان ارتفاع2 را داشت و طول برگ در ترکیب میکوریزا+تریکودرما دارای بیشترین میزان بود. در بررسی مقایسه میانگین ساده اثر میکوریزا آربوسکولار بر ارزن، افزایش قطر ساقه، طول پانیکول، تعداد برگ در گیاه، تعداد پانیکول، تعداد دانه در گیاه، عملکرد دانه در مترمربع و شاخص برداشت مشاهده شد. همچنین در بررسی مقایسه میانگین اثر متقابل تیمار در مکان مشاهده شد که میکوریزای سرایان بیشترین میزان قطرساقه، تعداد برگ در گیاه، تعداد دانه در گیاه و عملکرد دانه را به خود اختصاص داد.
کلمات کلیدی : ریشه قارچ کود بیولوژیک محرک رشد گیاهی