بررسی و تحلیل طرح های کاربندی در تیمچه های امیر و میرزا جلیل (مطالعه موردی: بازار تبریز)

مهدیه مخبر تکمه داش¹ لیلا جمشیدنشان اصل²

1) دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه‌ای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران Email:
2) دانشجوی دکتری تخصصی معماری، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران Email:

محل انتشار : اولین کنفرانس بین المللی طراحی در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی(dcauconf.com)
چکیده :
این مقاله درصدد بررسی و تحلیل طرح های کاربندی به کار رفته در تیمچه های امیر و میرزا جلیل در بازار سنتی شهر تبریز است. بازار تبریز مهم‌ترین و بزرگترین بازار سرپوشیده قدیمی در سطح ایران و جهان به ‌شمار می‌رود که در شهر تبریز در ایران واقع شده ‌است. این بازار مساحتی حدود یک کیلومتر مربع، دارد. بازار تبریز در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. مدیر این مجموعه جهانی دکتر حسین اسمعیلی سنگری است. پیش‌تر به جهت قرارگرفتن شهر تبریز بر سر چهارراه جاده ابریشم و گذر روزانه هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی از آن، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده ‌است. این بازار حدود ۳ صده پیش و پس از وقوع زمین‌لرزه تاریخی تبریز در سال ۱۱۹۳ قمری توسط نجفقلی خان دنبلی حاکم وقت تبریز بازسازی شده است. بازار تبریز در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تاریخ بنای این مجموعه مشخص نیست؛ ولی بسیاری از جهان‌گردانی که از صده چهارم هجری تا دوره قاجاریان از این بازار بازدید کرده‌اند، درباره آن اطلاعاتی ارائه داده‌اند. در این راستا هدف از انجام این پژوهش، نشان دادن روشی کامل و گویا برای شناخت بهتر مفهوم کاربندی و تاریخچه آن، کاربندی تیمچه امیر، کاربندی تیمچه میرزا جلیل است.
کلمات کلیدی : بازار تبریز کاربندی هنر تزئینات تیمچه میرزا جلیل تیمچه امیر.