شناختی بر ماهیت علائم تجاري و ضمانت اجراي مدنی آن

محسن دهقانی پور¹

1) کارشناس ارشد حقوق، گرایش حقوق خصوصی، دانشگاه پیام نور، واحد مشهد،

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی مدیریت، اقتصاد، علوم انسانی و توسعه کسب و کار(3icmba.ir)
چکیده :
ضمانت اجرا (به انگلیسی: Performance Bond) در قراردادهای اقتصادی، ضمانت‌نامه‌ای به شکل اوراق قرضه است که توسط بانک یا شرکت بیمه صادر می‌شود و بر آن مبنا، به‌اتمام رسیدن پروژه توسط شرکت طرف قرارداد به طرف مناقصه‌کننده به نوعی تضمین می‌شود. در مناقصه‌های بین‌المللی معمولاً ضمانت اجرا، ۵ تا ۱۰ درصد کل رقم قرارداد را دربر می‌گیرد. ضمانت اجراء قدرتی است که برای به کار بستن قانون یا حکم دادگاه از آن استفاده می‌شود. در واقع قانونگذار اجرای قوانین مصوبه و احکام صادره از دادگاه‌ها را به وسیلۀ نیرویی تضمین می‌کند که به آن ضمانت اجرا گفته می‌شود. ضمانت اجرای قوانین کیفری، مجازاتی است که قانون برای فرد متخلف از آن قوانین در نظر گرفته است، بدین ترتیب که اگر کسی مرتکب جرمی شود به مجازات مقرر آن جرم محکوم خواهد شد و با این وسیله اجرای قوانین کیفری تضمین می شود. در انجام تخلفات دیگر از جمله تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی یا تخلف از قوانین اداری و استخدامی نیز جرایم، مجازات انتظامی و سایر موارد مشابه ضمانت اجرایی قوانین مربوطه می‌باشند، که قانونگذار برای جلوگیری از زیر پا نهادن و یا بی اعتنایی به آن قوانین در نظر گرفته است. ضمانت اجراء تنها محدود به قوانین کیفری و جرایم نبوده و در امور حقوقی نیز ضمانت اجرا‌های بسیاری به چشم می‌خورد. برای مثال به جهت اینکه قرارداد‌ها و عقود مختلف، در چارچوب قانون انجام گرفته و موارد مندرج در قانون از سوی طرفین در انعقاد آن‌ها رعایت شود، در برخی موارد عدم رعایت شرایط قانونی موجب می‌شود که آن قرارداد یا عقد انجام گرفته، از نظر قانون باطل تلقی شده و یا فاقد قدرت اجرایی باشد. در واقع با توجه به اینکه باطل بودن یک قرارداد از نظر قانون سبب می‌شود در صورت عدم انجام تعهد از سوی یک طرف، طرف دیگر نتواند از طریق قانونی مانند مراجعه به محاکم دادگستری، متعهد را ملزم به انجام تعهد یا پرداخت خسارت نماید، بطلان قراردادی که بدون مراعات شرایط قانونی منعقد شده باشد، ضمانت اجرایی است که موجب خواهد شد طرفین هنگام انعقاد قرارداد، به قوانین مربوطه توجه و آن‌ها را مد نظر قرار دهند. در تعریف ضمانت اجرا میتوان گفت که ضمانت اجرا، عکس العمل قانونگذار در برابر نقض یک قاعده، قانونی و لازم الاجرا می باشد. يكي از مهم ترين ضمانت اجراهاي موجود در قوانین حقوقی، ضمانت اجراهاي مدني (الزام به جبران خسارت) و اقدامات تاميني يا اقدامات موقت و احتياطي است كه خود به چند دسته تقسيم مي شود: اقدامات موقتي و احتياطي قبل از نقض حق، حين نقض حق و بعد از نقض حق كه هر كدام از اين تضمين ها در حقوق مالكيت هاي صنعتي مي تواند به نحوي خاص جلوه گر شده و مانع نقض حق صاحب علامت گردد. در این مقاله علامت تجاری که به عنوان یکی از مصادیق و زیر مجموعه های مالکیت فکری همانند سایر حقوق متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی نقش مهمی در اعمال حق مالکانه و در تجارت داخلی و بین المللی ایفاء می کند، مورد مطالعه قرار گرفت. هدف از شناخت ضرورت حمایت از حقوق علائم تجاری این نکته ی مهم است که علامت تجاری همان ابزار انتقال حسن شهرت و تصویر تجارییک پدیدآورندهی انحصاری به عنوان تولیدکننده برای مصرف کننده می باشد؛ و نقض حقوق این مالکین موجب بی اعتباری تجاری و از بین رفتن ارزش اقتصادی کالا یا خدمات آنها می گردد.
کلمات کلیدی : علامت تجاری جبران خسارات قوانین حقوقی انفساخ قرارداد نظام حقوقی.