بررسی شاخص‌های سنجش کیفیت محیط در پیاده‌راه‌های شهری

نگار قهرمانی¹

1) کارشناس ارشد رشته برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

محل انتشار : ششمین کنفرانس بین المللی و هفتمین کنفرانس ملی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری(7iccacs.ir)
چکیده :
شهرها در گذشته از توانایی پیاده مداری بالایی برخوردار بودند عمده الگوهای جابه جایی به صورت مسیرهای پیاده ای تعریف می شدند که عاملی موثر برای افزایش تعاملات اجتماعی بودند. متاسفانه با گسترش شهرنشینی و تغییر رویکرد شهرها، از شهر انسان محور به شهر سواره محور ، میزان استفاده از پیاده راه ها به تدریج کاهش یافت. در تعریف اولیه از پیاده‌راه می توان آنراجزئی از فضاهای شهری دانست که به منظور تجدید حیات مدنی ایجاد شده است. اگرچه ماهیت پیاده راه ها، خلق فضای شهری مردمی و باکیفیت است اما پیچیدگی های برنامه ریزی و طراحی آن ها با حساسیت هایی همراه است، که عدم توجه به آنها منجر به کاهش کیفیت محیط گردیده و نتیجه اش عدم حضور پذیری مردم خواهد شد. مطالعات نشان داده‌اند که غالب شهرهای توریستی در جهان، بیشترین پیاده‌راه‌ها را به‌خود اختصاص داده‌اند از این‌رو می‌توان اذعان نمود یکی از دلایلی که شهرهای ایران در جذب گردشگر موفق نیستند کمبود فضاهای پیاده در جذب مخاطبین و اقشار مختلف است. با وجود گذشت چندين دهه از مبحث پیاده‌مداری در ساير كشورها، طراحي مسيرهاي پياده مبحثي نو در ایران به شمار می‌آید و تاکنون اقدامي جدي در اين زمينه صورت نگرفته است. بدین منظور پژوهش حاضر با مطالعه مبانی نظری بر مبنای تعاریف، بررسی نظرات متخصصین در زمینه کیفیت محیط و پیاده‌راه، تجارب داخلی و خارجی به تدوین مدلی برای سنجش کیفیت محیطی پیاده‌راه‌های شهری می‌پردازد تا زمینه ارتقاء کیفیت و استفاده مثبت در تجارب بعدی را فراهم آورد. کیفیت محیط با ایجاد مدل تجربی توسط روش کل به جزء و بررسی 3 معیار، 8 زیر معیار و 19 شاخص در 4 سطح ارزیابی می‌گردد. شاخص‌های تدوین شده می‌تواند گامی کوچک در جهت دستیابی به راهکارهایی برای سنجش و ارتقا کیفیت پیاده‌راه‌های موجود و درحال ایجاد باشد؛ که نتیجه آن افزايش حضور پياده، افزايش تعاملات اجتماعي و جذب گردشگر است.
کلمات کلیدی : شاخص‌های کیفیت محیط شهری پیاده‌راه تعاملات اجتماعی