سنجش و تحلیل محلات شهری مشهد از منظر رهیافت محله کم‌کربن (مورد پژوهی: محله سعدی)

کرامت اله زیاری¹ ابوالفضل منصوری اطمینان²

1) فوق دکترای مهندسی شهرسازی، استاد برنامه‌ریزی شهری، دانشكده جغرافيا، دانشگاه تهران، ایران
2) دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محل انتشار : ششمین کنفرانس بین المللی و هفتمین کنفرانس ملی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری(7iccacs.ir)
چکیده :
از سال 2007 به بعد رهیافت شهر کم‌کربن، به¬عنوان رهیافتی نوین برای مواجه با تغییرات اقلیمی و دستیابی به اهداف کاهش تولید گازهای گلخانه¬ای در دستور کار بسیاری از دولت¬ها قرار گرفت. پروتکل کیوتو، شهر کم‌کربن را شهری پایدار همراه با کاهش انتشار¬های محیط¬زیستی مانند کربن دی‌اکسید و ترویج محصولات پاکیزه تلقی نموده و به¬عنوان یکی از شیوه¬های در حال ظهور توسعه پایدار، انواع روش¬های کم¬کربن را در مقیاس¬های متعدد موردتوجه قرار می¬دهد. دراین‌بین، می¬توان از محله به¬عنوان مقیاسی مناسب برای کاربست اصول و راهکارهای طراحی و توسعه شهری کم‌کربن نام برد. بدین ترتیب، پژوهش حاضر در راستای سنجش و تحلیل محله سعدی شهر مشهد از منظر رهیافت محله کم‌کربن انجام‌گرفته است. در این پژوهش پس از مرور مبانی و مفاهیم نظری، به تدوین چارچوب سنجشی این پژوهش اقدام و در ادامه مبتنی بر چارچوب سنجشی نگاشته شده، به سنجش وضعیت محله سعدی شهر مشهد از منظر مؤلفه‌ها و شاخص¬های سنجشی رهیافت محله کم‌کربن مبادرت شده است. جامعه آماری این پژوهش تمامی ساکنان این محله بوده که برای برآورد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران در سطح اطمینان 95 درصد و بافاصله اطمینان 8 درصد، تعداد 150 نفر از آن¬ها مورد پرسشگری قرار گرفتند. روش نمونه¬گیری در این پژوهش به‌صورت تصادفی ساده بوده و برای تعیین روایی پرسشنامه پژوهش از اعتبار محتوایی (نظر متخصصان) و برای پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده‌شده‌ و همچنین برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات پژوهش از آزمون تی تک نمونه¬ای و تحلیل سوات بهره گرفته‌شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که محله سعدی شهر مشهد از منظر مؤلفه‌های اجتماع محلی کم¬کربن (با میانگین 9/2)، اقتصاد محلی کم¬کربن (با میانگین 13/2)، محیط¬زیست محلی کم¬کربن (با میانگین 16/2) و مدیریت محلی کم¬کربن (با میانگین 64/1) رهیافت محله کم‌کربن در وضعیت مطلوبی به سر نمی¬برد؛ بنابراین درمجموع می¬توان اذعان داشت که محله سعدی شهر مشهد از منظر رهیافت محله کم‌کربن (سطح معناداری آن کمتر از 05/0 و میانگین آن 21/2 بوده که پایین¬تر از میانگین معرف برای این پژوهش است) از شرایط مطلوبی برخوردار نیست که این مسئله نیازمند توجه مسئولان و مدیران شهری است.
کلمات کلیدی : شهر کم‌کربن محله کم‌کربن تغییرات اقلیمی گازهای گلخانه¬ای محله سعدی شهر مشهد.