بررسی عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار زنان (مورد پژوهی: شهر مشهد)

ابوالفضل منصوری اطمینان¹ مریم بایرامی²

1) دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2) دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محل انتشار : اولین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در مهندسی و علوم پایه(icnabs.ir)
چکیده :
امروزه زنان و نیازهای آنان در طراحی و ساخت فضاهای شهری نادیده گرفته‌شده و این مسئله برخورداری آنان از حق بهره¬مندی از شهر را با مشکل مواجه نموده است. هرچند از دهه 1970 تلاش برای بهبود فضاهای شهری باهدف مناسب ساختن آن¬ها برای استفاده همه گروه¬ها آغازشده است؛ اما بااین‌وجود، شهرها همچنان با فقدان توازن در بهره¬مندی از فضاهای شهری برای مردان و زنان مواجه است؛ بنابراین، برای پر کردن این خلأ، طی سال¬های اخیر مفهوم شهرهای دوستدار زنان در حیطه شهرسازی مطرح‌شده است. بدین ترتیب، پژوهش حاضر در راستای بررسی عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار زنان مشهد انجام‌گرفته است. در این پژوهش پس از مرور مبانی نظری مرتبط، مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی و متناسب با شرایط شهر مشهد، به تدوین عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار زنان در سطح این شهر اقدام و در ادامه با مراجعه به 40 نفر از متخصصان و نخبگان، با بهره¬گیری از روش گلوله برفی و با استفاده از روش تحلیل سلسله¬مراتبی و در محیط نرم¬افزار اکسپرت چویس به اولویت¬بندی این عوامل مبادرت شده است. نتایج این پژوهش نشان می¬دهد که در دسترس بودن خدمات و امکانات متناسب با نیازهای زنان، کارآفرینی و اشتغال در حوزه زنان، مسیرهای امن و راحت برای پیاده¬روی، درگیرسازی زنان در فرایندهای تصمیم¬سازی و تصمیم¬گیری شهری، تسهیل زیرساخت¬های مربوط به حمل¬ونقل برای استفاده زنان، ایمنی و امنیت مطلوب فضاهای شهری، پذیرش جایگاه اجتماعی زنان در سطح شهر و فعالیت سازمان¬ها، نهادها و گروه¬های حامی حقوق زنان ازجمله عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار زنان مشهد محسوب می¬شوند و همچنین از دید متخصصان، پذیرش جایگاه اجتماعی زنان در سطح شهر (با امتیاز 217/0)، درگیرسازی زنان در فرایندهای تصمیم¬سازی و تصمیم¬گیری شهری (با امتیاز 183/0) و در دسترس بودن خدمات و امکانات متناسب با نیازهای زنان (با امتیاز 157/0) به ترتیب در جایگاه¬های اول تا سوم از حیث تأثیرگذاری بیشتر قرار دارند.
کلمات کلیدی : فضاهای عمومی جنسیتی شدن فضا شهر دوستدار زنان شهر مشهد.