بررسي کيفي منابع آبی و عرفهای تقسیم آب داخل روستاها مطالعه موردي: روستاهاي منطقه فولادلو اردبیل

علي محبي¹

1) استاديارپژوهشي موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع کشور Email:

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
در روستاهای منطقه فولادلو اردبیل علاوه بر شیوه عرفی تقسیم آب در بین روستاهای همجوار دارای رودخانه اصلی مشترک، زارع صاحب زمین ( "هامپا" یا " باتمان- چه ره ک ") و باغداران روستای بخصوص نیز بر اساس میزان زمین در اختیار خانوارها، بر سر تقسیم آب، دارای عرف مشخصی بین خودشان هستند، بدین صورت که از قدیم در منطقه، هر "من" ( باتمان ) را معادل چهار چارک و هرچارک، معادل چهار استیل زمین، درنظر گرفته شده و به ازاء آن، سهم زارعان از آب روستا طوری مشخص گردیده است که نیاز آبی محصولات وی برآورده گردد. شیوه تقسیم آب دراستخرهای داخل و حواشی روستاها نیز از عرف خاصی تبعیت می کند لذا با هدف اصلی شناسایی و معرفی این عرفها ( به عنوان داشته ها و دانش بومی مردم محلی که به تبع آن فرهنگ خاصی نیز در منطقه شکل گرفته است) به مسئولین جامعه جهت یاد آوری این امر مهم که " مديريت های دولتی بالا به پايين و عدم توجه به دانش بومی و توانايي مردم محلی مانع بزرگی برای جلب مشارکت آنان در اجرای برنامه های مربوطه بوده و شکاف عميقی بين کارشناسان و پژوهشگران با کشاورزان و بهره برداران ايجاد کرده، نهايتا شکست طرحها و پروژه ها را بدنبال خواهد داشت" از ضروریات بود، بدين منظور از بين تكنيك هاي متنوع کیفی، تكنيك " بحث گروهي متمركز" را مورد استفاده قرار گرفته و با تشكيل جلسات متعدد مصاحبه با روستاييان منطقه، به مرحله اشباع نظريه رسيده و تلاش نمودیم، دانسته های آنان را پيرامون " منابع آبی و عرفهای تقسیم آب داخل داخل روستاها ، بصورتی جمع آوري، ثبت و ضبط نمايم که کليه جوانب گفته شده را بطور نسبتا کاملي پوشش دهد که نتيجه اش مقاله حاضر شد.
کلمات کلیدی : بررسي کيفي منابع آب عرف تقسیم آب روستاهای اردبیل