تحلیل لایه های محافظ (LOPA) مخازن MTBE پالایشگاه شیراز

فریبا یارمحمدی¹ کتایون ورشوساز² ایرج محمدفام³

1) دانشجوي كارشناسي ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان.
2) عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز ،دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی .
3) عضو هیئت علمی گروه بهداشت حرفه ای ، دانشگاه علوم پزشکی همدان، دانشکده بهداشت.

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
در فعالیتهای صنعتی تکنیک¬های ارزیابی و مدیریت ریسک از طریق استفاده از رویکردهای پیشگیرنده و با هدف ایمنی برای کاهش توان حوادث بکار گرفته می¬شود. امروزه ایمنی نقش بسیار مهمی را در تمامی مراحل طراحی فرآیندهای شیمیایی ایفا می¬کند. یکی از ضروری¬ترین و اصلی¬ترین مراحل برای افزایش سطح ایمنی در واحدهای موجود یا در حال طراحی، ارزیابی ریسک خطرات همچون رها شدن مواد شیمیایی در محیط، انفجار و ... است که ممکن است از طریق خطاهای انسانی یا خرابی تجهیزات و یا عوامل دیگر ایجاد شود. این مطالعه در سال 1392 با هدف ارزیابی سیستمهای ایمنی و زیست محیطی مخازن حاوی ماده MTBE در پالایشگاه شیراز به انجام رسیده است. شناسائی مخاطرات این واحد با تکنیک PHA که یک روش کیفی است و ارزیابی ریسک با تکنیک LOPA که یک روش نیمه کمی است، انجام گرفته است. در مرحله اول بعد از مطالعه کلیه فعالیت¬ها و فرآیند¬های مخازن، ویژگی¬های منطقه و بازدید¬های میدانی، مطالعات کتابخانه¬ای و اینترنتی، مصاحبه با کارشناسان فنی و زیست¬محیطی و بررسی حوادث مخازن مورد مطالعه، لیستی از فعالیت¬ها و عواملی که احتمال ایجاد ریسک در آنها وجود داشت تهیه شد. پس از جمع¬آوری اثرات و جنبه¬های زیست¬محیطی، جدول PHA برای واحد مخازن تکمیل گردید و شدت و احتمال هر وضعیت مخاطره آمیز در قالب توفان فکری با کمک چند متخصص نمره-دهی نهایی شد و در نهایت ریسک¬ها در سه سطح بالا، متوسط و پایین طبقه¬بندی شدند. در ادامه کار ارزیابی، ریسکهای بالا از کل ریسک¬ها غربال شده تا در مرحله بعد توسط روش LOPA مورد ارزیابی قرار گیرد. براساس نتایج بدست آمده از بین 25 مورد ریسک زیست محیطی و 49 ریسک ایمنی، 10 مورد دارای بیشترین اولویت ریسک بودند که براساس جدول LOPA برای آنها سناریو تعریف شد و رتبه¬بندی ریسک انجام گرفت. و در نهایت نتیجه اینگونه بود که ریسک هیچ سناریویی غیرقابل قبول محسوب نمیگردد. در پایان بمنظور کاهش سطح ریسک¬ها، اقدامات کنترلی و اصلاحی آورده شده است.
کلمات کلیدی : "ارزیابی نیمه کمی ریسک" "سیستمهای ایمنی و زیست محیطی مخازن" "PHA" "LOPA