بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی شهرستان مراغه و تاثیر آن بر تعدیل دما با استفاده از تصاویر ماهواره لندست

علی اکبر رسولی¹ منیر شیرزاد²

1) دکتر علی اکبر رسولی، استاد گروه سنجش از دور دانشگاه
2) منیر شیرزاد، دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه سنجش از دور دانشگاه

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
رشد¬ سریع جمعیت، توسعه شهر¬ها، آلودگی محیط زیست، تغییر شرایط اقلیمی، پدیده وارونگی هوا و مه دود از یک طرف و فعالیت¬ های زیست محیطی مانند ایجاد فضای سبز و بیابانزدایی از طرف دیگر از جمله عواملی هستند که بر کیفیت محیط¬زیست انسان تاثیر می¬گذارند. دمای هوا و دمای سطحی زمین شاخص¬هایی هستند که اهمیت آنها رو به افزایش است. در طبیعت بین موجودات زنده و محیط آن ها یک تعادل اکولوژیک برقرار است. انسان به دلیل مختلف با بهره برداری نابخردانه از زمین و تغییر در پوشش گیاهی این تعادل اکولوژیک را بهم زده است. بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی در فواصل زمانی معیین و آگاهی از روند تخریب یا اصلاح آن، یکی از عوامل اصلی در برنامه ریزی و اعمال مدیریت صحیح بهره برداری از زمین می باشد. پایش تغییرات پوشش گیاهی نقش بسزایی در برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست دارد. داده های ماهواره ای کارایی بالایی در آشکار سازی و تجزیه و تحلیل تغییرات زیست محیطی دارند. با توجه به تاثیر دما در شرايط اقلیمي هر منطقه و اهمیت پیش بیني آن در برنامه ريزی های محیطي، استفاده از روش های دقیق تر آماری برای مطالعه تغیر و پیش بیني عناصری مثل دما کاربرد وسیعي پیدا کرده است. دماي سطح زمین از جمله مهم ترین عواملی است که در تخمین بسیاري از پارامترهاي هیدرولوژیکی مورد اسـتفاده قرار می گیرد. این پارامتر با حضور باندهاي حرارتی در سنجنده ها قابل اندازه گیری است. در اين مقاله با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و تصاوير دريافت شده از ماهواره لندست، اثر تغییرات پوشش گیاهي بر تعديل دما در شهرستان مراغه مورد ارزيابي قرار گرفته است، جهت محاسبه دمای سطح زمین از روش NDVI استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که این روش در مناطقی دارای پوشش گیاهی متراکم هستند نتایج قابل قبولی را در بر خواهد داشت . دمای سطح زمین(LST) در دو سال مختلف با استفاده ازتصاویر لندست محاسبه شده است¬ و سپس تصاویر به چهار کلاس حرارتی سرد، متوسط،گرم و خیلی گرم تفکیک شدند، از سوی دیگر شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) برای این تصاویر محاسبه و به چهار کلاس مختلف محاسبه شده است. سپس با توجه به نتایج بدست آمده از شاخص پوشش گیاهی و دمای سطحی، به بررسی تغییرات پوشش گیاهی بر تعدیل دما در شهر ¬پرداخته شده است. پوشش گیاهی در سال 2015 نسبت به 2000 افزایش چشم گیری داشته است و باعث کمتر شدن دمای غرب و شرق شهرستان مراغه شده است و در مناطق جنوبی شهرستان کاهش مقدار NDVIبا افزایش دمای سطح زمین همراه است.
کلمات کلیدی : پوشش گیاهی NDVI لندست شهرستان مراغه LST تعدیل دما.