بهره برداری پایدار از آبخوان دشت شهرکرد با اعمال سناریوهای مختلف

رحیم علیمحمدی نافچی¹

1) استادیار بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
ناکافی بودن اطلاعات بشر از نقشی که در چرخه گردش آب در طبیعت بصورت طبیعی ایفاء می کند و مجموعه این رفتارها و عملکردها از عوامل اصلی بروز چالش‌های اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی در جوامع مختلف می باشند. عدم مصرف بهينه و مديريت جامع منابع آبي در حوضه‌هاي آبريز، باعث برهم خوردن تعادل بيلان آبي در حوضه‌هاي آبريز و آبخوان‌هاي شده است. در اين راستا به منظور اجراي مديريت يکپارچه منابع آبي در حوضه آبريز جهانبين و جلوگيري از عملکرد و بيلان منفي دشت شهرکرد، حفظ و تداوم حيات آبخوان و بهره‌برداري پايدار از آبخوان، اين طرح بمدت دو سال در حوضه آبريز جهانبين به مرحله اجراء درآمد. به منظور تجزیه و تحلیل وضعیت منابع آبی در آینده با پیش‌بینی پنج سناريو از روش معادله بیلان آبی و با کمک نرم افزار مادفلو ، رفتار و عکس العمل آبخوان دشت شهرکرد استفاده بعمل آمد. نتايج گوياي آنست که بیلان آبی آبخوان همواره منفی است. عملکرد و عکس‌العمل منفی آبخوان باعث شده که از سال 56 – 55 لغايت 93 – 92 آبخوان افتي برابر 9/14متر داشته است. نتايج با توجه با شرایط سال 93 – 92 گوياي افت سطح آب زيرزميني دشت در کوتاه مدت (5 ساله براي 1397) و ميانمدت (12 ساله براي سال 1404) بترتيب برابر 8/17 متر، 4/43 متر و در بلند مدت (20 ساله براي سال 1412) اکثر چاههاي منطقه فاقد آبدهي خواهند شد. لازم به ذکر است که چنانچه برنامه خاصي جهت مديريت منابع آبي حوضه آبريز و آبخوان اجراء نشود نتيجهای جزء نشست آبخوان و اتمام آب ذخيره شده در آبخوان نخواهد بود. به منظور جلوگيري از وقايعي همچون نشست زمين، خشک شدن چاهها، بيکاري افراد و جلوگیری از مهاجرت ساکنین منطقه، نياز به رعایت مصارف بهینه آب و مديريت واحد منابع آبي حوضه آبريز با پشتوانه اجرایی و کنترل دقيق و هوشمند برداشت‌هاي آب، در حوضه آبريز جهانبين می باشد.
کلمات کلیدی : حوضه آبريز جهانبين و دشت شهرکرد سناريوهاي مختلف مديريت پايدار و يکپارچه منابع آبي مصرف بهينه آب معادله بيلان آبي .