ارزیابی پتانسیل آثار آبیاری با پساب تصفیه¬خانه آب شرب بیرجند

افسانه فرپور¹ علی شهیدی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
2) دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی، کشاورزان را به سمت استفاده از آب¬های نامتعارف (آب¬های شور و پساب¬ها) سوق می¬دهد. یکی از منابع تولید پساب در خراسان¬جنوبی، پساب تصفیه¬خانه آب شرب شهر بیرجند می-باشد. در این کار تحقیقاتی، کیفیت پساب تصفیه¬خانه آب شرب شهر بیرجند جهت استفاده در کشاورزی، بر اساس رهنمود آیرس و وستکات مورد بررسی قرار گرفت و پتانسیل اثرات نامطلوب آن بر خاک و گیاه و آبخوان ارزیابی شد و همچنین میزان غلظت نیترات در آبخوان دشت بیرجند در سال 1393 نشان داده شده است. پارامترهای هدایت الکتریکی، pH، غلظت یون¬های سدیم، کلسیم، منیزیم، کلراید، نیتروژن نیتراتی، و دو فلز سنگین (آهن و کروم) مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به¬دست آمده کاربرد پساب تصفیه¬خانه آب شرب از نظر غلظت نیترات، سدیم، کلراید و هدایت الکتریکی و TDSبا محدودیت شدید مواجه هستند. این در حالی است که آب زیرزمینی دشت بیرجند در نواحی شرقی دارای مقدار نیترات بیشتر از حد مجاز برای شرب( تا غلظت mg/l74( می¬باشد و همچنین وجود مقادیر یون سدیم و کلراید سبب افزایش شوری خاک و کاهش عملکرد گیاهان تحت آبیاری می¬شود. مقادیر فلزات سنگین محدودیتی را برای استفاده از این پساب در کشاورزی نشان نداد. به طور کلی نتایج دلالت بر آن دارد که استفاده از پساب در کشاورزی بایستی بر اساس رعایت برنامه¬ریزی¬های دقیق پایش و مدیریتی انجام پذیرد.
کلمات کلیدی : پساب آبیاری کیفیت آب تصفیه خانه آب شرب آیرس و وستکات