بررسی ارتباط و مدل‌سازی بالاترین مقادیر حدی دمای حداقل حوضه آبریز دریاچه ارومیه با مرکز فرابار سیبری طی سه دهه اخیر

لیلا رستمی¹ دکتر نادر پروین²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی کاربردی دانشگاه پیام نور ارومیه
2) عضو هيأت علمي دانشگاه پيام نور

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
شدت و ضعف سامانه¬های فشار و الگوهای گردشی جوی مجاور و نیز چگونگی تعامل آن‌ها با یکدیگر در تبیین شرایط اقلیمی یک قلمرو جغرافیایی نقشی اساسی ایفا می‌کند. ازاین‌رو هدف از این پژوهش آشکارسازی تأثیر سامانۀ پرفشار سیبری به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های گردش جوی مؤثر در دوره سرد بر روی بالاترین مقادیر حدی دمای حداقل حوضه آبریز دریاچه ارومیه طی دوره آماری (2014-1984) است. جهت بررسی ارتباط و مدل‌سازی بالاترین دمای حدی حوضۀ آبریز ارومیه طی سه دهۀ اخیر از (داده‌های اقلیمی سطح زمین و جو بالا) استفاده گردید. آنگاه به‌منظور تحليل رفتار زماني پرفشار سيبري و مقدار تأثیر شدت اين سامانه پرفشار (SHI) بر روی ماه‌های سرد ایستگاه‌های منتخب سطح حوضه به‌وسیله نرم‌افزار spss، رابطه همبستگی پیرسون و رگرسیون بین متغیرهای دمای حداقل ایستگاه‌های منتخب با مرکز پرفشار سیبری تحلیل گردید. نتایج این تحقیق نشان داد؛ در بررسی ضریب همبستگی و رابطه بین دمای حداقل با ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار سطح دریا و دمای سطح زمین به ترتیب اولویت بسیار ضعیف می¬باشد و درمجموع، بين آن‌ها همبستگی و رابطه معنی¬دار وجود ندارد و همبستگي بين آن‌ها ناشي از شانس و تصادف است. بر اساس ضرایب متغیرهای مستقل واقع در ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار سطح دریا و دمای سطح زمین به ترتیب کمترین سهم را در پیش‌بینی دمای حداقل حوضه آبریز دارند، به عبارتی مدل به‌دست‌آمده، پیش‌بینی کننده خوبی برای متغیر دمای حداقل ایستگاه‌های منتخب نیست بنابراین متغیرهای مستقل برای پیش‌گویی متغیر وابسته (دمای حداقل) مناسب نیستند.
کلمات کلیدی : واژه‌های کلیدی: فرا بار سیبری دمای حداقل همبستگی رگرسیون حوضۀ آبریز دریاچه ارومیه