پهنه‌بندی پتانسیل تولید مواد آلی در اراضی جنگلی (مطالعه موردی جنگل سراوان)

صاحبه نوروزی¹ علی صالحی² وحید غلامی³

1) دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان،
2) دانشیار گروه جنگلداری دانشگاه گیلان،
3) استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه گیلان،

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
مواد آلی از عامل‌های تعیین‌کننده در کمیت و کیفیت پوشش جنگلی و حفاظت و مدیریت اراضی جنگلی می‌باشد. اطلاع از وضعیت مواد آلی خاک جنگل، یک دانشی برای برنامه‌ریزی بهینه و مدیریت اراضی جنگلی ارائه می‌نماید. در تحقیق حاضر، پتانسیل تولید مواد آلی جنگل سری یک و دو سراوان واقع در استان گیلان بررسی شد. بدین منظور ابتدا عوامل مؤثر در تولید مواد آلی در اراضی جنگلی شامل میزان بارش و رطوبت، دمای منطقه، توپوگرافی (ارتفاع و شیب)، تیپ پوشش گیاهی و تاج پوشش گیاهی تعیین شدند. سپس، با مطالعات میدانی و بکارگیری اطلاعات سازمان هواشناسی، نقشه‌های توپوگرافی 1:25000 در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) توزیع مکانی عوامل مذکور در سطح جنگل مطالعاتی بررسی شد. لایه‌های رقومی زمین مرجع، بارش، دمای متوسط، دمای حداکثر، ارتفاع و شیب، تیپ پوشش جنگلی و درصد تاج پوشش در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید. سپس، لایه‌های مذکور به فرمت رستری تبدیل شدند و با آنالیز همپوشانی آن‌ها، واحدهای همگن تولید مواد آلی تهیه گردید. در نهایت حدود 120 واحد همگن برای تولید مواد آلی استخراج شد. همچنین، برداشت‌های صحرایی برای اندازه‌گیری میزان مواد آلی خاک در واحدهای مذکور و ارزیابی و طبقه‌بندی آن‌ها انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بیشترین تولید مواد آلی در اراضی میان‌بند، با بارش و دمای بالاتر وجود دارد.
کلمات کلیدی : مواد آلی GIS پتانسیل تولید جنگل سراوان