متان حاصل از تخمیر مواد خوراکی در نشخوارکنندگان و راهکارهای کاهش آن

حمید پایا¹ اکبر تقی زاده²

1) استادیار گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
2) استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
یکی از مخاطره های طبیعی که سیاره ما با آن مواجه است، تغییرات طولانی مدت در آب و هوا و گرمتر شدن آن می باشد. یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده این تغییرات پدیده گلخانه ای می باشد. متان به همراه بخار آب، دی اکسید کربن و دی نیتروژن اکسید اصلی ترین گازهای گلخانه ای محسوب می شوند. عنوان شده است که 10 الی 12 درصد کل گازهای گلخانه¬ای تولید شده، در اثر فعالیت های کشاورزی می باشد و در این بین در حدود 80 درصد متان حاصل از فعالیت های کشاورزی مربوط به بخش پرورش نشخوارکنندگان می باشد. دستگاه گوارش نشخوارکنندگان، قادر به استفاده از مواد خوراکی خشبی و کم ارزش بوده و دلیل اصلی آن تخمیر مواد مغذی و خوراک در شکمبه خود و توسط میکروارگانیسم های موجود در آن (باکتری ها، قارچ ها و پروتوزوآها) و تغییر در میزان و ساختار مواد مغذی و در عین حال تولید گاز متان می باشد. عنوان شده است آلودگی ناشی از تولید صد و پنجاه گرم گوشت گاو معادل با آلایندگی یک خودرو است که مسیری بیست کیلومتری را می پیماید. می توان با تغییر در روند تخمیری مواد خوراکی در دستگاه گوارش نشخوارکنندگان (شکمبه)، میزان تولید متان را کاهش داد که از اینرو می توان به استفاده از یونوفرها از جمله موننسین و لازالوسید، متابولیت های ثانویه گیاهی در تغذیه دام و همچنین تغییر در نوع و میزان مصرف خوراک اشاره نمود. عنوان شده است که استفاده از یونوفرها به عنوان مثال موننسین علاوه بر کاهش تولید متان (حدود 25 درصد)، می تواند باعث بهبود عملکرد دام شود.
کلمات کلیدی : متان نشخوارکنندگان یونوفر کیفیت خوراک مصرفی