پهنه¬بندی پارامترهای EC و TDS آب زیرزمینی با استفاده از روش¬های زمین آمار (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)

محمد ناظری تهرودی¹ ندا خان محمدی² جواد بهمنش³ حسین رضایی⁴ مجید منتصری⁵

1) کارشاسی ارشد منابع آب، دانشگاه ارومیه، ایران
2) دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، دانشگاه ارومیه، ایران
3) دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ایران
4) دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ایران
5) دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ایران

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
میان¬یابی یکی از مهم¬ترین تکنیک¬هایی است که در مطالعات پهنه¬¬بندی مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور دستیابی به نقشه¬های پیوسته و یکپارچه وپیش¬بینی مقادیر نامعلوم، روش¬های میان¬یابی مورد استفاده قرار گرفته است. از آنجایی که اندازه¬گیری سطح آب زیرزمینی خیلی سخت و همراه با هزینه است، لذا نقشه¬های هم¬سطح آب مورد استفاده قرار می¬گیرد. در این تحقیق با استفاده از داده¬های ماهانه پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی (TDS و EC) نمونه¬گیری شده از منابع آبی مختلف (چاه عمیق، چاه نیمه عمیق، چاه آرتزین، قنات، چشمه و زهکش) در استان آذربایجان غربی در دوره آماری 1391-1381، اقدام به میان¬یابی و پهنه¬بندی پارامترهای TDS و EC در محدوده استان آذربایجان غربی شد. در این راستا از روش¬های زمین آمار کریجینگ و معکوس وزنی فاصله استفاده گردید. با مقایسه دو روش ذکر شده، مشخص شد که روش کریجینگ با توجه به همبستگی بیشتر بین داده¬های میان¬یابی شده و داده¬های نمونه، جهت میان¬یابی پارامترهای ذکر شده در سطح منطقه مورد مطالعه، مناسب¬تر از روش معکوس وزنی فاصله است. بعد از انتخاب روش برتر از بین دو روش زمین آمار، پارامترهای TDS و EC موجود در آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه با استفاده از روش کریجینگ میان¬یابی شد و نقشه پراکنش مقدار این پارامترها در منطقه بدست آمد که نشان دهنده ازدیاد مقدار پارامترهای TDS و EC در شمال غرب دریاچه ارومیه بوده و به تدریج به سمت مناطق غربی و جنوبی استان از میزان این پارامترها کاسته می¬شود به طوری که در مناطق مرزی به حداقل مقدار خود می¬رسد.
کلمات کلیدی : آب¬های زیرزمینی کریجینگ زمین آمار EC TDS.