بررسی پتانسیل منطقه سجزی اصفهان در تولید ریزگردها

دکتر مجید بیجندی¹ اعظم باقری²

1) مدیر کل هواشناسی اصفهان
2) کارشناس تحقیقات هواشناسی کاربردی اصفهان

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
منطقه سجزی به وسعت 43000 هکتار، مهمترین کانون از 16 کانون فرسایش بادی استان می¬باشد. بحران بیابان-زایی شرق اصفهان یکی از مسائل اصلی استان محسوب می¬شود. خشکسالي‌هاي مکرر و پياپي، خشک شدن کامل زاينده¬رود بخصوص در قسمت‌هاي انتهايی رودخانه در سال‌هاي اخير، کاهش سطح آب تالاب و خشک شدن آن، وجود خاک‌هاي خشک و فرسايش¬پذير با شوري30 تا 300 دسي زيمنس بر متر، کمبود و عدم پوشش گياهي، ‌تخريب پوشش سنگفرش و محافظ منطقه در اثر برداشت معادن و بالاخره وزش بادهاي شديد و فرساينده، همگي حاکي از بحراني بودن منطقه سجزی و تبدیل آن به تونلی از باد و هجوم ریزگردها از طریق این تونل به داخل شهر اصفهان شده است. از دلایل مهم تجمع ریزگردها در دشت سجزی را می¬توان ماندگاری طولانی آن در بیشتر ایام سال و وجود مناطق صنعتی، معادن و کوره¬های گچ و آجرپزی دانست که با کمک بادهای غالب غربی و به همراه آلودگی شهری و ریزگردها به سمت شرق اصفهان و دشت سجزی رانده می شوند. با بررسی بادهای غالب منطقه، مشخص گردید که باد غالب اصفهان غرب و جنوب غربی بوده، یعنی باد از سمت شهر اصفهان به سمت مناطق شرقی اصفهان و دشت سگزی می¬وزد پس می¬توان گفت که باد غالب می¬تواند آلودگی شهر اصفهان و منطقه صنعتی غرب اصفهان که بسیاری از صنایع آلاینده همچون ذوب آهن، صنایع فولاد و سیمان اصفهان و سپاهان، نیروگاههای منطقه اسلام آباد و شهید منتظری و شرکت پالایش نفت و پتروشیمی اصفهان را که در مسیر خود قرار دارد را به این منطقه انتقال دهد و همراه با گردوغبار موجود در خود منطقه شرایط بحرانی را ایجاد نماید. در این پژوهش به بررسی پتانسیل های دشت سگزی در ایجاد ریزگردهای حاکم بر دشت سگزی و همچنین نقش آن در تشدید آلودگی هوای اصفهان پرداخته¬ایم. واژه‌هاي كليدي: دشت سجزی، ریزگردها، تونل باد، آلاینده¬های جوی. باد غالب.
کلمات کلیدی : دشت سجزی ریزگردها تونل باد آلاینده¬های جوی. باد غالب.