بررسی تأثیر عصاره‌ی شاهدانه (cannabis) بر سن گندم (.Eurygaster integriceps Put)

مهران میرداودی¹ سیمین حسین خانی² حمید رضا میرداودی³ میترا نوری⁴ طیبه بساکی⁵

1) دانشجوي کارشناسي مهندسی علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور اراک، ایران،
2) کارشناس ارشد فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه اراک، ایران،
3) استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، ایران،
4) دانشیار دانشگاه اراک، ایران،
5) استادیار دانشگاه پیام نور اراک، ایران،

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی ، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری(2icsda.ir)
چکیده :
سن گندم (Eurygaster integriceps Put.) یکی از آفات مهم مزارع گندم و جو می‌باشد. در این تحقیق به منظور کاهش خسارت این آفت و اثرات نامطلوب آفت‌کش‌های شیمیایی بر محصولات و حفظ محیط زیست، اثر حشره‌کشی عصاره آبی- اتانولی گیاه شاهدانه (Cannabis sativa L.) بر سن گندم بررسی شده است . این بررسی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه با 5 تیمار (1- عصاره خالص، 2- عصاره‌ و آب به نسبت یک به یک، 3- عصاره‌ و آب به نسبت یک به دو، 4- اتانول و 5- شاهد) و طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه با 4 تیمار (1- تیمار عصاره‌ و آب به نسبت یک به یک، 2- تیمار عصاره‌ و آب به نسبت یک به دو، 3-سم دلتامترین و 4- شاهد) انجام شد. درصد کاهش جمعیت آفت ناشی از تأثیر محلول‌های آفت‌کش با استفاده از فرمول ابوت در آزمایشگاه و فرمول هندرسون– تیلتون در مزرعه محاسبه و برای مقایسه‌ی میانگین‌ها از آزمون دانکن استفاده شد. در مجموع در آزمایشگاه بیشترین تلفات (75/95 %) مربوط به استفاده از عصاره خالص آبی الکلی شاهدانه و کمترین تلفات (25/37 %) مربوط به الکل بوده ولی در مزرعه عصاره خالص به علت نداشتن صرفه اقتصادی استفاده نشد. در مزرعه اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای عصاره‌ و آب به نسبت 1 به 1 (95/93 %) و 1 به 2 (2/87 %) و سم دلتامترین (5/93 %) در کاهش آفت مشاهده نشد؛ اما به دلیل مسایل زیست‌محیطی و اقتصادی، کاربرد نسبت 1 به 2 عصاره گیاه شاهدانه توصیه می‌شود. نتایج این پژوهش برای اولین بار خاصیت حشره‌کشی عصاره آبی اتانولی گیاه شاهدانه علیه سن گندم را نشان داد.
کلمات کلیدی : شاهدانه سن گندم عصاره‌ی آبی- الکلی حشره‌کش